KOALA ZOÖLOGIST
OUDH INFINI DUSITA
& ANDERE GEPARFUMEERDE GEDACHTEN
Terwijl het oliebollenbeslag aan het rijzen was, werd ik overvallen door een soort van geluk: het viel me op dat ik de gist duidelijk rook én het sap van de gewelde rozijnen en krenten (terzijde: heb ook nog stukjes peer, appel, dadel en bigarreaux toegevoegd). Je moet weten: ik heb volgens mij een bijzondere vorm van covid: niet long, maar slow. Very slow.
Alles gaat langzamer, snel moe, maar vooral grieperig gecombineerd met een aanhoudende voorholte-ontsteking. Toch maar naar de dokter, die gaf me neusdruppels die ‘verder gaan’ dan Otrivin. Ze zei na mijn gedoseerde litanie: ‘Duurt wel een week voor je het effect merkt’. En verdomd: ‘She was right’. En verdomd, de overige klachten zijn ook op de achtergrond verdwenen.
Om me ervan te vergewissen dat mijn reukrenaissance niet tijdelijk was, snelde ik naar mijn atelier. Keek tevreden rond en pakte lukraak twee monsters uit mijn ‘nog-ruiken’-doosje. Koala van Zoologist (2020) en Oudh Infini (2016) van Dusita.
Grappig, of treurig zoals je wilt, deze twee geuren zijn voor mij bijna symbolisch voor de uit de hand gelopen parfumbusiness. Zoologist vind ik een typisch voorbeeld van te ver doorgevoerde marketing. Idee vóór de invulling. Verkeerd, nee, maar voor mij toch een te hoog gagdet-gehalte. Mooie illustraties, maar je kunt niet elk dier uit de maar in schrikbarend tempo steeds afnemende ‘wilde’ fauna vatten in een geur.
Ik bedoel, bij dieren is mijn eerste associatie niet van ‘hoe kun je die olfactorisch interpreteren?’ Doe je toch ook niet met vliegvelden, kunstenaar-ateliers en historische figuren? Oeps, even vergeten – dus wel.
Natuurlijk is Koala een goede geur zoals er nu honderden goede geuren worden gemaakt. Alleen met het gevaar dat ze in de oceaan van overdaad verdwijnen, omdat je als niche-geïnteresseerde niet alles kunt ruiken – uitzonderingen daargelaten. Door deze olfactorische overvloed, is de kans groot dat parfums die ‘er echt toedoen’ niet geroken worden door ‘echte liefhebbers’ – wil zeggen: geurgenieters die zonder snobappeal parfum als kunstvorm zien en los van de pump en circumstance, creaties beoordelen op ware merites en originaliteit (weliswaar een steeds moeilijk wordende uitdaging).
Soort van leuk: de geur heeft een Nederlandse link, want samengesteld door Spyros Drosopoulos. Indruk: de opening heeft een aangename lichtheid, aangestuurd door de heldere opening van eucalyptus en dennenboom (gelukkig het ‘sauna-gevoel’ ontstijgend). De mimosa lijkt te verdrinken in de gelaagde donkerte van het hart; een mix van zwarte thee, vetiver, wierook, specerijen (en geranium).
Moeilijk om ze ‘stuk voor stuk’ te determineren, maar de zwarte thee nijgend naar oud en wierook bepalen de toon. De geur landt zacht: een beproefde combi van musk, sandelhout, eikenmos, amber en vanille. Maar is dit nu een koala? Dit dier kun je door zijn hoge aaibaarheids-factor ook vanillezacht-boudoir interpreteren. Of met een vieze leer-chypre met ‘vacht-effect’ – had ook zo maar gekund.
Oudh Infini van Dusita. Weliswaar uit 2016, toch symboliseert deze geur voor mij het copy & paste-idee dat de parfumwereld gevangenhoudt in zijn zelfgenoegzaamheid. Elke geur wordt gepresenteerd als een nooit van tevoren ondergane ervaring, die, dikke doei, toch gewoon inwisselbaar is. Niet erg, maar zeg het gewoon.
Ook hier weer: goede geur. En leuk dat oud (uit Laos – chic hoor!) een keer wordt gelinkt aan oranjebloesem. Geeft het adelaarshout een merkwaardige opwaartse lichtbloemige ondertoon, die door het oudh niet de kans krijgt om haar frisse noten te ontplooien. Precies gestopt op het juiste moment. Hierachter schijnt een roos te bloeien, die ik niet echt waarneem (gelijk de zonet bovengenoemde mimosa). Komt ook hier door de overdonderende presentie van de basis: een smeuïge, lichtjes gourmand, melange van vanille, musk en – grrrrrr – civet.
Check dubbel check: in de zin van ruik ik echt wel weer ‘op zijn ouderwets’ avant le ‘slow covid’? Ik pak even mijn vintage Petite Chérie (butterfly bottle-versie) van Annick Goutal uit 1998. Is-ie nog wel goed? Yes indeed. Godomme, die mix van groene noten en ‘beschaafd’ fruit (peer, perzik) zonnig-onschuldig verfijnd door een licht stralende roos… heerlijk. Wat een harmonieuze onschuld. 25 jaar geleden alweer. Je zou bijna fragrance-frustrated zeggen: ‘Zo worden ze tegenwoordig niet meer gemaakt!’
Nieuwjaarsadvies: koop niet te veel geuren, of kijk eens op mijn Marktplaats-pagina. Ben een soort van opruiming aan het houden. Loopt lekker. You never know. Voor 2024: Eine heile Welt, alhoewel ik het somber inzie. Nu oliebollen bakken en verder luisteren naar de negende symfonie van Anton Bruckner door het Filharmonisch Orkest van München onder leiding van Sergiu Celibidache. Geen troost, eerder berusting, zonder optimisme uit het oog te verliezen. Proost & Santé! Doe er wat mee!
Als je als Geurengoeroe al millennia in het vak zit, kom je er op een gegeven moment na eeuwen achter dat – met zoals bijna alles in het leven – bepaalde trends, modes, verschijnselen en vooral wishfull thinkings weer terugkomen met de regelmaat van het nieuwe jaar. In de parfumwereld vooral het laatste. Neem de man: daar worden allerlei stickers op gedrukt, wordt in diverse mallen geperst hopende dat hij in het echte leven zich er naar gaat gedragen: 
Om aan te tonen, dat Dolce & Gabbana maatschappelijke ontwikkelingen goed aanvoelen, hebben ze als ‘woordvoerder’ een echte, echte man ingehuurd, de Italiaanse influencer Mariano di Vaio: ‘Husband, father, businessman and king of his everyday life’. Voor je het weet wordt Di Viao aanstuurder van een nieuwe politieke beweging, want het kan in Italië snel gaan wat dat betreft – men neme Mateo Salvini, Mateo ‘Selfini’. En om het geheel muzikaal te omlijsten, hebben Dolce & Gabanna zelfs Ennio Morricone weten te strikken voor een gelegenheidscompositie.
Als je als modeliefhebber vindt dat ‘your own initials are enough’ en je houdt van understated, ‘labelloze’ chic dan moet je volgens Tomas Maier – hij preekt voor eigen parochie gezien zijn creatieve directeurschap bij het Italiaanse luxemerk – je kleding en accessoires kopen bij… Bottega Veneta.
Alle smartsmalltalk op een stokje: ik moet bij Knot Eau Absolue ‘constant’ aan denken Guerlain. Want gul en rijk. Zo had 
Typisch voorbeeld van beroepsdeformatie onlangs. Ik zie in een tweedehandswinkel (Lelystad) In de schaduw van mijn geluk, de autobiografie van Brook – former topmodel – Shields. Lees, ondertussen verbaasd over het feit dat het boek überhaupt in het Nederlands is vertaald, op de achterkant ‘met veel kennis van zaken beschrijft ze het diepe dal van haar postparfumdepressie’. Hè, ik ben niet alleen. Eindelijk erkenning van een vergeten groep. I knew it, I knew it. Staat het er echt? Nog een keer lezen. Niet dus. Wel: postpartumdepressie. Één letter verschil – geen t maar een f – die vormgeverstechnisch veel overeenkomsten heeft.
En toen kreeg ik Kaff cadeau van The Scent Company. Weg postparfumdepressie. Niet dat de zon begon te schijnen – daar is de compositie niet naar – maar ik zat als een kat tevreden spinnen en kopjes te geven. En was het nou toeval of niet? De geur deed me heel sterk denken aan een van de beste irisgeuren ooit gemaakt maar niet meer in de handel vanwege de schaarste aan, kostprijs van en verbod op bepaalde ingrediënten en het feit dat het merk ‘niet meer echt bestaat’: Iris Gris van Jacques Fath uit 1947. Slechts korte tijd op de markt en daardoor omringd met een mystieke status. Iris Gris achtervolgde mij ook op een bepaalde manier, bleef in mijn gedachten rondhangen.
Misschien wel want Kaff maakt heel veel goed, stelt de irisgeuren die couturehuizen hebben in hun nichelijnen in de schaduw. De makke van deze groep: in negen van de tien keer wordt de frisse, poederige kant benadrukt – schoongewassen, helder, clean, lucht. Geen aarde, geen natte klei.
De ruigheid, maar nu gepolijst, wordt in het hart voortgezet met leer en amber. Meer leer dan amber… en komt allemaal prachtig samen in de sterke houtbasis – een strakke mix van ceder- en sandelhout een ietsiepietsie sensueel gemaakt door tonkaboon. En het lijkt hoe langer de geur zich ontwikkelt de kruidige noten van de opening doorsijpelen naar de basis en dat de iris eigenlijk plaatsneemt naast het hout in plaats van erin te verdwijnen.
Als je sinds ongeveer een jaar in Amsterdam al je verzamelde plastic stort in een speciaal daarvoor gemaakte bak, dan bereik je de status van een oranjegekleurde plastic hero. Zo weinig hoef je tegenwoordig te doen om deze ‘felbegeerde’ status te bereiken. Applaus!
Alleen anders dan je zou verwachten. Want Krypto betekent ‘verborgen’ en ‘geheim’ en staat in de nieuwe variatie voor dat de munt bevroren is én al zijn sensaties gedoseerd de vrije loop laat vanaf de opening.
Ik ken eigenlijk maar één klassieke componist die een rivier treffend op muziek heeft gezet – en ik kan me er iets voorstellen bij deze Music for the Milions-melodie die bijna iedereen bij het horen van de eerste noten kan meeneuriën: de Moldau (1874) van Bedřich Smetana. Volgt het ‘klassieke ‘traject’ van een rivier: hoog in bergen komen ‘uit het niets’ de eerste druppels samen, kabbelen naar beneden. In hun poëtische, lichte val nemen ze andere druppels mee, vormen een vriendelijke sliert, wordt een steeds bredere, wildere en onstuimiger stroom die uiteindelijk tot rust komt in… ja waar eigenlijk? Praag of toch de Noordzee? Zoek maar op.
Ik hoor sommige denken, maar ‘die is toch van Johan Strauss?’ Inderdaad, maar daar heb ik geen stromend, eerder een constant ronddraaiend gevoel bij. Het is niet voor niets een romantische wals die aanvangt bij zonsopgang, je in een draaikolk, een wervelwind golvend meevoert samen met je geliefde om tijdens de finale – de nacht is reeds gevallen, smachtende blikken worden gewisseld – weer in juiste banen wordt geleid. Bezegeld door een kus die een bond smeedt voor eeuwig en altijd… excuses ik liep me even meeslepen.
En wat leveren deze omzwervingen op? Nou heel simpel: een prachtig sextet met een overdonderend effect. Door de volheid ontmoet je parfums met een vierde dimensie. Dat wil zeggen: achter de basis lijkt zich nog een extra laag op te houden die als het parfum langer op de huid zit opnieuw met de hoofdlijnen aan de gang gaat, ze uitdiept een nieuwe blik op de compositie werpt.
Ten eerste: ik vermeld alleen de belangrijkste ingrediënten anders ben ik over twee uur nog aan toelichten en uitwijden.
Sagami: wat een ongekende opening na een enorme zoet ‘ach vaderlief toe drink niet meer’-recept van rum-, likeur- en whiskyachtige noten verschijnt daar… wierook die lijkt te wiegen in een marine-akkoord. Onverwacht, maar het werkt voor enkele tientallen meters.
Ook in Yacuma, zo blijkt nu, brengt Galardi een van zijn favoriete openingsakkoorden onstuimig tot leven. En hoe joyeus en vrijgevig: pruim die oranje-fris wordt opgelicht door mandarijn, die oranje-sensueel wordt opgelicht door saffraan.
GEURENGOEROE 