AAPJES KIJKEN BUNGELEND AAN CEDERBOMEN IN OERWOUDSETTING
Jaar van lancering: 2016
Ik dacht ‘even de geur opspuiten en dan verder met eikels rapen’ – mijn dagelijkse ‘onthaastingsmomentje’ in de herfst. Maar toen het boeket van Macaque zich begon te verspreiden, moest ik snel naar mijn desktop om mijn indrukken op te schrijven.
Let wel: ik wist de naam en het label – dank je wel http://www.parfumaria.com. Dus ik verwachtte iets wat door veel klassieke nichegebruikers (denk Acqua di Parma, denk Creed) wellicht als ‘moet-dat-nu-zo-nodig’-maf zou worden getypeerd.
Als zij zich over deze animale ‘aandachttrekkerij’ heen zouden hebben gezet, dan zouden die moeten toegeven dat Macaque au fond een très klassieke geur is. Met voor mij een sixties, early seventies vibe. Reminiscenties oproepend met de fris-kruidig-houtige geuren voor mannen die door toen de klassieke garde werd geleverd: denk de vetivers van diverse huizen gecombineerd met Monsieur Givenchy (1959) en Monsieur Rochas (1969), plus een geur die ik als het ware nu in mijn gedachten ruik, maar er geen naam op kan plakken – Lubin spookt door mijn hoofd. Gecombineerd met de groene golf aan vrouwengeuren die eveneens begin jaren zeventig voor een groot deel de toon bepaalden in de parfumerie: denk Ô, denk Alliage, denk Diorella, denk III and so on.
Wat leuk en lekker is: dat een appel hoeft niet cheap hoeft te ruiken, maar ook mooi fruitig kan glanzen zonder dat er een laklaag is opgespoten, bewijst Macaque. Komt omdat de hoofdrolspeler direct zijn aroma begint te verspreiden: cederhout – zonnig, droog, ‘potlood’. Tempert de zoetheid van de appel. Niet verder vertellen: cederhout is tegenwoordig in negen van de tien gevallen een jeneverbes-extract omdat het ‘echte’ ceder voor heel veel merken te duur is (geworden) maar bijna hetzelfde effect geeft.
En daarnaast is het een perfecte start voor de andere ingrediënten omdat cederhout ze allemaal opzuigt, zoals – heel duidelijk – de wierook die de intense houtnoot alleen maar benadrukt. Eerlijk gezegd ontgaan de bloemen en galbanum mij – ook al snuif ik Macaque op alsof het in mijn tenen zit.
Wat toen ook in veel van bovengenoemde geuren zat (echte dierlijke ingrediënten), wordt in de basis van Macaque gecompenseerd door ‘witte’ oud en wierook. Want Zoologist vermeld duidelijk dat het geen dierlijke ingrediënten gebruikt. Dûh! – is overbodige info want dat doet geen elk merk meer omdat het verboden is sinds midden jaren zeventig (en de af en toe op kusten aanspoelende ambergris – die naar wordt beweerd door Creed wordt opgekocht en dus gebruikt – is dierlijk, en wordt niet verkregen door het harpoeneren van de walvissen. Is een kwestie van geluk en toeval).
Want het ‘witte’ oud geeft de geur zijn moderne, van-nu-allure, maakt de geur donker. In de basis zit ook musk, ‘cedermos’ en groene thee. Laatste ontgaat me net zoals de galbanum in het hart; beide zouden de geur een frisgroene injectie moeten geven, maar gebeurt in mijn geval niet echt.
En dan als laatst de presentatie waar het in eerste instantie in de wereld van geuren om draait in deze über-gevisualiseerde ‘plaatje voor het praatje’-Instagram-wereld. Laat ik het omdraaien: als deze geur (of elk andere van dit merk) in een saai-conventioneel jasje was gestoken, dan had die natuurlijk niet op een zo enthousiaste ontvangst kunnen rekenen.
Exotisme, ‘koloniale’ styling en oud aandoende prenten, zijn nu hip (denk alleen al aan het oerwoud-behang dat nu menig muur siert) en prikkelen dus eerder de zinnen bij ‘artistieke’ en originaliteit zoekende niche-liefhebbers dan een ‘too-good-to-be-true’-model in een geil-romantisch, romantisch geile omarming met een collega.
Er zijn van die merken – het worden er steeds meer – waar ik niets mee heb. Wat staat me tegen? De uitstraling, de arrogantie, de exorbitante prijzen, het hoge geblaas van de parfumtoren? Van mijn kant is het geen dedain of arrogantie, maar mijn guts ‘zeggen’ mij het; zorgen ervoor dat mijn over het algemeen goedgemutste geurgemoed overslaat in parfumtoorn. Het is natuurlijk niet eerlijk, temeer omdat ik ook geen moeite – meer – neem om me in dergelijke huizen te verdiepen, om bevestigd te zien dat ik gewoon genadeloos gelijk heb – ben inmiddels dat stadium voorbij.
En ik was dus ook behoorlijk teleurgesteld hoe Olivier Polge 
Ik meldde haar ook dat hij ooit voor Guerlain (20 jaar) heeft gewerkt – in welke hoedanigheid werd me niet duidelijk. Dus even, pfff, naar Wikipedia, die meldt dat ‘after a number of years he was given the position of global ambassador, the first non-Guerlain family member to be given the role’. Ik denk inmiddels: ‘Wie niet?’ En is dat inmiddels een aanbeveling of een contra-indicatie? Hoe het ook zij: in 2004 opende hij op de zesde verdieping van Harrods Londen Roja Dove Haute Parfumerie waar hij exclusieve merken verkoopt, en zoals dat vaker gaat, vroegen klanten waarom er geen creaties onder zijn naam werden verkocht. Zo geschiedde, de rest is …
Iets anders: voor mij ontbreekt de subtiele perziknoot van Mitsouko die de chypre-diepte in a way luchtig maakt en – ‘Is het mogelijk?’ ‘Ja?’- ook diepte geeft; met andere woorden de kop met de basis in harmonie. Wat verder opvalt aan de geur: Diaghilev is helemaal anno nu door de übervolle laag die onder het geheel ligt en ook veel andere ‘pats-boem-binnen’-nicheparfums van nu kenmerkt. Een houtinjectie zwevend tussen oudh en cistus labdanum en andere harsen, met in dit geval een dierlijke touch.
Grappig: in zijn Chypré Extraordinaire (2018 duurder dan Diaghilev by the way), ruik ik de karakteristieke fruitnoot van Mitsouko geprononceerder; verdwijnt die niet zo snel in de rest van de overvolle compositie; krijgt tijd om te rijpen om zich langzaam maar zeker aan de – in dit geval – strakke, bijna kille-cleane houtbasis te hechten. Langer op de huid, doet het denken aan Yves Saint Laurents 
Vraag lukraak mensen met of zonder mondkapje – op straat, in een loungetent, bij de kapper, in de parfumerie, in de supermarkt – of saffraan ze iets zegt. Mede door de groeiende populariteit van tv-programma’s over koken en foodblogs, is de kans groter geworden dat ze inmiddels weten dat het een kruid is – officiële naam crocus sativis – dat aan de Milanese risotto zijn typische smaak en geur geeft. Oh ja, en natuurlijk dat het heel duur is, want handmatig geoogst. Saffraan is een verbastering van het Arabische ‘za’faran’, de oorspronkelijke habitat van saffraan, wat geel betekent. Vandaar.
Dit zegt Amouroud in verband met de geur Safron Rare: ‘De rijkdom rust rustig in de timide, paarse krokus – een bloem die een paar korte dagen bloeit. De rijke rode en geurige stigmata (hiermee worden de stampers bedoeld) zijn binnenin verborgen, drie per bloem. Zorgvuldig met de hand geoogst, worden ze in de zon gedroogd om hun kostbare, ongewone, zijdeachtige aroma te concentreren. De rijkdom van deze luxe noot is betoverend en lang houdend’.
Met heel veel moeite ruik ik de fresia. Maar het is eerder een notie van iets frisbloemigs tegen een donkere achtergrond: een frisse maan aan de nachtelijke hemel – zoiets. Dan door snuivend neem je wel goed de rozen en geranium waar. En die worden door de saffraan als het ware veredeld, de hoogte in geduwd. Hoe te omschrijven? De rozen worden zoeter maar niet te zoet, niet kermis. Worden zachter maar vallen niet in de vanille-valluik. Een de licht gekruide zoetheid van saffraan blijft ook op zichzelf staan. Wil zeggen: je neemt de saffraan ook solo waar.
Ik snap het: ouders, opa’s en oma’s, tantes en ooms hebben het beste voor met hun kinderen/kleinkinderen, neefjes en nichtjes. Dus zo lang het kan, wordt de bikkelkeiharde wereld verpakt als een paradijs met Disney-slagroom overspoten. Meisjes zijn bijna verplicht om in roze tule naar balletles te gaan, jongens worden ‘pief, paf, poef, ik ben de cowboy en jij bent de boef’. Of kiezen ze allebei voor verfilmde strips- en Starwars-helden die – lekker handig in het huidig tijdsgewricht – vaak gender neutral zijn.
Want het nadeel/voordeel van viooltjesgeuren is dat ze vaak eendimensionaal ruiken; als soli-fleur houdt ze zich aan haar taak: ze overheerst door haar zoete, ietwat zuurtjesachtige toets. Ook al open je citroentjesfris, ook al combineer je haar met iris en pluk je wat viooltjesblad voor de groene noot: zoet moet ze blijven. Een van de beste voorbeelden: Grey Flannel (1975) van Geoffrey Beene – voor mannen dat wel (en nu voor een habbekrats te koop).
En god beter het, moet dit nou die complete restyling van het hele merk? Moet dit nou ook: alleen maar 100 ml? Je zou gezien de prijs ook een 30- en 50ml-mogelijkheid willen. Moet dit nou Notino; waar wilt u de muilpeer hebben: u vraagt slechts € 123,00 in plaats van de door LM Parfums bepaalde € 250,00 – bijvoorbeeld bij 
Na het platgeslagen parfumgepruttel van de laatste twee posts, tijd voor een geur die hopelijk iets meer met me zal doen. Dus grijp ik in mijn geurproefjesgrabbelton (categorie niche) en vis er Narcotic Flowers uit. Toeval, of wil een hogere macht (Moeder Natuur zelve?) me erop wijzen dat er ook nog bloemengeuren worden gemaakt die écht werken. En noem een geur Narcotic Flowers die, na ruiken, zijn naam niet waar lijkt te maken, than you are in real trouble.
Ook onderdeel van de filosofie: ‘Alle geuren worden in eigen huis samengesteld, in kleine hoeveelheden geproduceerd en in ons Grasse-atelier gebotteld. Alle geuren worden gemengd in een basis van 100 procent gecertificeerde organische Franse graanalcohol’.
De een vindt het zaligmakend, de ander wordt per direct misselijk als die bij het passeren van een coffeeshop wordt getrakteerd op een wolk van wiet/cannabis/marihuana/hennep/ hasjiesj kringelend uit tevreden opgestoken stickies. Ik behoor tot de laatste categorie – krijg er direct scheurende koppijn van.
Mark Buxton vertelde mij ooit in 2014 tijdens de presentatie het boek Famous City Amsterdam (waarvan de opbrengst ging naar de non-profit stichting gelijknamige stichting voor kankeronderzoek) dat in de geur die hij speciaal voor deze gelegenheid had gemaakt – Amsterdam – ook cannabis zat, want daar associeert hij de hoofdstad direct mee (hij is niet de enige). Niet de echte cannabis, maar een combinatie van bergamot- en zwarte bes-moleculen (en nog een ingrediënt die me maar niet te binnen wil schieten). Met een effect dat voor mijn gevoel heel dicht in de buurt van de real stuff komt.
Járen geleden toen het begrip niche geleidelijk aan in mijn hersenen begon door te sijpelen – wil zeggen: ik naam het voor notie aan; deed er niet echt veel mee – ontdekte ik 1920. Ik was toen ‘best wel’ onder de indruk, want ik rook meer dan ik gewend was. Wat dan?
Net zoals 1920 komt die zeer natuurlijk over, maar dan niet zozeer extremer maar eerder intenser, wat natuurlijk eigenlijk hetzelfde is. Alleen staat intenser in mijn beleving meer voor verfijning, terwijl extreme meer marketing driven is.
Ik schrijf dit verhaal op de dag die is aangekondigd als de laatste mooie van het jaar (15 september 2019). Aangezien het klimaat op alle vijf continenten en de zeven wereldzeeën de laatste tijd zich anders ‘gedraagt’ dan we gewend zijn, zeg ik: ‘Zeg nooit nooit.’
Misschien komt Musc Shamal meer tot leven als je de betekenis weet; zo wordt de hete, droge noordwestelijke wind genoemd die ‘s zomers over de Perzische Golf suist en vaak zandstormen veroorzaakt. Past dus perfect in het plaatje van duizend-en-een-nacht. Musc Shamal is helemaal van deze tijd. Wil zeggen: het accentueert de poederige noten van musk, maar voorkomnt dat die clean en schoongewassen overkomt.
Als contrast is er Orangerie Venise: een echte fantasienaam, want tijdens mijn bezoeken aan de dogestad heb ik er nooit een gezien. Kan natuurlijk komen doordat Giorgio Armani over betere contacten beschikt – ik vermoed dat bij de vele stadspaleizen orangerieën zijn gebouwd. Dit lees ik op 
