F*CK TERRY DE GUNZBURG!

F*CK THEM ALL!

GEURENGOEROE TOCH!

Volgens The New York Times (een krant) neemt de belangstelling voor long reads toe. Zit ik even goed. Hier is er een. Ook zegt deze krant dat je nu moet schrijven alsof je een podcast presenteert. Zit wel goed bij mij, I suppose. Enjoy!

Ik gun iedereen een gul en (financieel) rijk leven. Maar sommigen hoeven dat niet aan parfum te danken te hebben. De reden: ze hebben er door hun beroep niets mee vandoen. Velen vinden/denken door begripsverwarring van wel. Lastig, want je kunt ook zeggen ‘Who cares!’ Ik zeg: ‘I do, I do, I do!’

‘Deze ‘sommigen’ maken het voor mensen die uit – nu volgt een vreselijke typering; kan even niet iets anders vinden – pure passie het vak parfumeur uitoefenen wel een stuk moeilijker. 

Want het voordeel van deze ‘sommigen’; hun naamsbekendheid. Dat hebben ‘pure passie parfumeurs’ meestal niet. Deze ‘sommigen’ hebben vaak een link met mode, lifestyle en beauty. En parfum wordt – logisch – vaak in een adem genoemd met deze bedrijfstakken. Helaas.

En iedereen – lees: de lifestyle- en modewereld – vindt het natuurlijk geweldig wanneer deze ‘sommigen’ een parfumlijn aan hun naam verbinden: ‘Wat creatief!’, ‘Ongelofelijk!’, ‘Een verrijking voor de parfumwereld’ en meer van dat soort plichtmatige huldetaal, eigen aan glamour-lifestyle-journalistiek, zie je dan op de socials verschijnen.

Geuren van deze ‘branchevreemde’ begonnen me voor het eerst te irriteren bij Terry de Gunzburg – is dat alweer tien jaar geleden? Zij is/was een beroemd visagiste die voor zichzelf begon. Eerst een cosmeticamerk. De beautywereld was dol op haar. Logisch: altijd leuk om een nieuw, nog niet door de ‘grote jongens’ opgekochte merk te steunen. 

‘Maakt ze ook geuren?’ Yep. Première in 2012 met een kwintet, inmiddels kan ze een ‘bar à parfums’ openen. In 2019 verscheen haar achttiende: Be Mine. Corona gooide roet – zoals bij de meeste brands – in het parfumorgel, maar ik verwacht dat De Gunzburg de pijpen binnenkort weer laat fluiten van plezier.

Nog een voorbeeld. Ik ga nu mensen tegen het zere been trappen: By Kilian. Is dat alweer dertien jaar geleden? Categorie: verondersteld mooie geschoren jongen met de juiste vinkjes belegd met bladgoud (kleinzoon van de oprichter van Hennessy cognac). Hij stapelt cliché op cliché met zijn (in 2007 al) boudoir-boring en bla-bla-bla-forbidden love geïnspireerde geuren. Hij geeft ze als extraatje bling bling-allure. Precies op tijd dat wel. Natuurlijk zijn de geuren goed, mag voor die prijs. Natuurlijk is hij gekocht door een Estée Lauder. Ga zo door. Wat alleen ontbreekt; bezieling. You want proof: meer dan 70 geuren inmiddels.

Nu we toch bezig zijn met branchevreemd-gelieerde geuren. Diana Vreeland. Is dat alweer zeven jaar geleden? Komt geen zoon, maar een kleinzoon van haar erachter dat omalief ooit een meedogenloze influencer was – een Anna Wintour avant la lettre. Bekend om haar in kleine kring legendarische opmerkingen die hij als naam passend vond om op parfumflacons te plakken: Smashingly Briljant, Simply Divine en Outrageously Vibrant. Tis leuk, de flacons zijn letterlijk kleurrijk en de geuren tóch inwisselbaar; die tappen allemaal uit hetzelfde nichevaatje. Dus vol, je ruikt echt wel wat, maar in the end voorspelbaar: amber this, tuberoos that, neroli zus, oudhje zo. 

Ik weet natuurlijk ook dat het om de poppetjes gaat, niet op de parfummetjes. En ieder decennium heeft zijn populaire protagonisten. Maar met dit parfumpoppetje heb ik echt moeite: Carine Roitfeld – inmiddels een parodie op een belangrijke modestilist, en geloof ik de uitvindster van de chic heroine-look. Dat zie je.

Juicy: ik zat een keer naast haar tijdens een parfumlanceringdiner in Parijs (Jil Sander geloof ik) toen ze nog hoofdredacteur was van Vogue Paris. Ik heb nog nooit zo’n verveelde ‘ik-voel-me-hier-te-goed-voor-maar-de-advertenties-hè’-modegeval ontmoet. Als ik iets geanimeerder was geweest, had ik waarschijnlijk dit stukje niet getikt. Maar ik durfde niet, voelde me heel onprettig, ongemakkelijk en ongelukkig met haar in de buurt. 

In ieder geval, met 2.3 miljoen volgers op Instagram – op een post staat ‘I breathe fashion’ – is de rekensom snel gemaakt. Stel dat drie procent daarvan een van haar geuren koopt, heb je 69.000 flacons verkocht – genoeg om een producent te interesseren. Lukte. Vreemd dat die haar niet hebben geadviseerd om eerst met make-up te komen (zwarte eyeliner en zwarte nagellak; toch trademarks van heroine chic). Maar nee hoor, hupsakee, zeven geuren in een keer op de plank. Vernoemd naar haar lovers – hoe origineel! – en onlangs nog een. Die heet gewoon, zeg maar Carine. En natuurlijk gemaakt door een van de beste neuzen – Dominique Ropion. Met onder andere haar ‘fetish’-ingrediënt: patchoeli. Zal wel niet, ouwe Ab Fab-hippie. 

Kijk, deel een: voor Tom Ford maak ik een uitzondering. Ook een beetje ‘branchevreemd’, maar hij heeft de nicheparfumerie wel naar een breder publiek gedirigeerd zonder goedkoper (in prijs en compositie) te worden. Laat dat maar aan de licentiehouder The Estée Lauder Companies over: die weet van bijna elk merk dat het opneemt in hun portofolio, de eigen-gereid-heid aan te scherpen, uit te vergroten. Alleen, Tom Ford maakt ook too fucking fabulous much geuren: ook al meer dan 70. Ik zou wel de persoon willen ontmoeten die ze allemaal heeft. 

En tot voor kort had ik ook een zwak voor Agent Provocateur. Alles klopte voor mijn gevoel. De eerste: een chypre zonder eikenmos en toch een authentiek chypre-gevoel. De volgende drie ook, inclusief de humoristische ‘kinky’ extensies. Maar sinds Fatale Pink (de naam alleen al) één en al treurigheid. 

Mijn punt: Terry de Gunzburg, Diana Vreeland, Carine Roitfeld, By Kilian en al die andere ‘sommigen’ verminderen de kans dat de gemiddelde de consument ooit in contact komt met ‘pure passie-parfumeurs’ zoals Andy Tauer, Hiram Green, Parfum d’Empire, Gorilla Perfume, Bruno Acampora, 4160TuesDays, Pierre Guillaume, Etat Libre Orange (for that matter), Humiecki & Graef, Kerosine en al die andere (tientallen inmiddels) die ik natuurlijk vergeet (scroll even door mijn blog en je komt ze tegen). 

De omvangrijkste groep die het verpest voor de echte vakmensen zijn natuurlijk de celebs met hun overbodige geuren die vaak een belediging voor de branche zijn. Misschien wel de aller-aller-ergste: Beyoncé. Of was het nu Lady Gaga? Of Paris Hilton? Of Jessica Simpson? Christina Aguilera? Antonia Banderas? Enrique Iglesias? Lionel Richie? Michael Jackson? Michael Jordan? Noem me één geur die na een paar seizoenen nog te koop was. Nou vooruit Britney Spears. De eerste blijkt in dit geval toch weer de beste: Elizabeth Taylor met haar Passion in 1987. Nog steeds te koop. Niet verder vertellen: toch mis ik Celine Dion een beetje. 

VOOR DE ZOVEELSTE KEER BEVESTIGD: SCHADELIJKE CHEMICALIËN IN PARFUMS

R.I.P: REST IN PEACE PERFUME OF WORDT HET REST IN PERFUME?

Tijd voor gezelligheid rondom de kerstboom. Heb je van de goed heilig man geen geur cadeau gekregen, misschien heeft de kerstman wel aan je gedacht. Maar zonder de pret te bederven, hier een waarschuwing. Achter de wereld van retro-romantiek, dromerige storytelling en poëtische prietpraat, loert het gevaar. Want in de als helder water ogende parfumflacons drijven niet alleen ‘geluksmoleculen’. Heel veel ‘flowerbombs’ blijken in potentie ‘toxic bombs’ 

Dit nieuws is in feite oud nieuws, want het wordt in de media om de zoveel tijd opgepikt. Zo deelden onlangs BNN/Vara, NPO, Radar (AVROTROS), Margriet, het persbericht van Stichting Tegengif in samenwerking met de Deense consumentenbond en Kom op tegen Kanker uit België. De kop van het artikel: ‘Schadelijke chemicaliën gevonden in populaire parfums’ – de conclusie van een recent onderzoek.  

De crux van het probleem is dat de huidige regelgeving volgens deze organisaties niet toereikend is om kopers te behoeden voor blootstelling aan schadelijke chemicaliën. De onderzoekers selecteerden, op basis van populariteit, twintig parfums en toetsten de bestanddelen op zorgwekkende stoffen. In het rapport lees je welke er in de parfums zijn aangetroffen. Het gaat om Carolina Herrera, Chanel, Chloé, Dior, Armani, Givenchy, Hermès, Hugo Boss, Gaultier, Kenzo, Lancôme, Marc Jacobs, Paco Rabanne, Ralph Lauren, Mugler, Viktor & Rolf, Yves Saint Laurent, Zadig & Voltaire, Zarkoperfume. Nou, dan kun je er gif op innemen dat ook andere merken (inclusief niche) een gevaarlijk spel spelen.

In totaal betreft het 26 problematische chemicaliën die worden geassocieerd met onder andere een verstoring van de hormonen, verminderde vruchtbaarheid en allergieën – én ze zijn moeilijk afbreekbaar in het milieu. Bijvoorbeeld: ethylhexyl methoxycinnamate, een uv-filter die lange houdbaarheid van geuren garandeert. Bijvoorbeeld: de geurstof butylphenyl methylpropional die is reproductietoxisch, dus schadelijk voor de voortplanting of het nageslacht. Zegt Annelies den Boer, voorzitter van Stichting Tegengif: ‘Gelukkig geldt er per 1 maart 2022 een verbod op het gebruik van deze stof in cosmetica op de Europese markt. Helaas geldt dat niet voor andere chemicaliën die wij aantroffen.’

De organisaties zijn verontrust over de bij elkaar opgetelde blootstelling aan gevaarlijke stoffen die consumenten binnenkrijgen via cosmetica en parfums. Veel mensen gebruiken volgens de onderzoekers dagelijks twaalf tot zestien van zulke producten, wat neerkomt op meer dan 160 gevaarlijke stoffen. 

‘Langdurige blootstelling aan hormoonverstorende stoffen, zelfs in lage doses, kan bijdragen aan het ontstaan van sommige borstkankers,’ zegt Ann Gils, directeur van Kom op Tegen Kanker, ‘daarom is het cruciaal blootstelling aan hormoonverstorende stoffen te minimaliseren. Het gebruik van persoonlijke verzorgingsproducten zonder schadelijke chemische stoffen kan hierbij helpen.’

De Europese Commissie erkent in ‘Strategie voor Duurzame Chemische Stoffen’ dat consumenten in het alledaagse leven aan een breed assortiment schadelijke stoffen worden blootgesteld. Stichting Tegengif is blij met deze erkenning, aldus Den Boer: ‘Toch kan het nog jaren duren voordat dit leidt tot een daadwerkelijk betere bescherming van consumenten. Tot die tijd blijven wij dagelijks blootgesteld aan deze stoffen. Daarom vinden wij het belangrijk om consumenten hiervan bewust te maken en hen te wijzen op alternatieven. Er zijn voldoende consumentenartikelen zonder schadelijke chemische stoffen voorhanden. Ecologische labels zoals het EU Ecolabel of the Nordic Swan Ecolabel kunnen consumenten helpen bij het maken van een gifvrije keuze.’

Alleen, wat consumenten nogal eens vergeten is dat ook puur natuur-ingrediënten allergisch en, afhankelijk van de dosering, zelfs gevaarlijk kunnen zijn bij een te veel blootstelling aan. Dat viel me een tijdje geleden op tijdens een door mij georganiseerde parfumworkshop. Sommige deelnemers waren zo overtuigd van hun gelijk – de teneur: wat Moeder Natuur heeft gemaakt is goed. Ze kwamen met voorbeelden waardoor ik ging geloven dat ze in een parallel universum leefden.

Toen vertelde ze ik de anekdote van Parvez Haris, biomedisch wetenschapper aan de Montfort University (Leicester). Hij beweert dat Napoleon Bonaparte werd vergiftigd door de essentiële oliën in zijn geliefde geur. Hij gebruikte jarenlang elke dag meerdere flessen eau de cologne. ‘Wat nu als een obscene hoeveelheid zou worden beschouwd’, zegt hij grappigerwijsten overvloede. Maar, het is een bevestiging volgens hem wat eerdere studies in de Verenigde Staten hebben aangetoond: essentiële oliën kunnen werken als hormoonontregelaars die hormonen aantasten, wat leidt tot ontwikkelingsstoornissen en tumoren. Volgens Haris verklaart langdurige overmatige blootstelling aan deze oliën veel van de afnemende gezondheid van Napoleon in zijn laatste jaren – en zelfs zijn fatale maagkanker. Ja, ja, ja,’ zag ik ze denken.

Trouwens, ook op www wemelt het sowieso van artikelen die verwijzen naar het vermeende gevaar van synthetische werkstoffen. Opvallend is dat deze berichten vaak worden geïllustreerd door zogenaamde prachtige foto’s die eerder associaties oproepen met ‘romantisch’ en ‘dromerig’ in plaats van te kiezen voor beelden die stemmen tot nadenken en waardoor je geprikkeld raakt het artikel te lezen. 

Nou, neem dit maar mee, als je voor het kerststressdiner nog even snel ‘een geurtje opdoet.’ Zalig Kerstfeest.

NEEM VAKER EEN BLOEMETJE MEE!

Dat we door corona vanzelfsprekende gebruiken en gewoontes ter discussie gaan stellen – goed idee. Alleen wie gaat hier ‘als alles voorbij is’ in mee? Zoals Lidewij Edelkoort het zich voorstelt op haar ivoren toren in haar alternatieve luxe-bubbel? Dream on honey. Het nieuwe normaal gaat voor problemen zorgen. Ik hoop dat de parfumindustrie door deze pandemie zich eens flink wat vragen gaat stellen over de ratrace waarin het zichzelf heeft gemanoeuvreerd.

Want de industrie is zeker toe aan een intensieve cursus zelfreflectie, want zoals het zich de laatste decennia heeft gemanifesteerd, daar valt veel op af te dingen. Zo ongeveer negen op de tien geuren floppen, de consument – hier volgt een flauwe woordspeling – laat zich telkens weer bij de neus nemen. Advies: wordt kritischer, koop kritischer. Hoe? Dat moet je zelf weten. Weet alleen dat achteloos consumeren, achteloos achter namen en trends aanhollen in the end minder voldoening geeft.

Maar eerst: ik zong gister uit volle borst vanaf mijn denkbeeldige balkon alle moeders toe om ze te bedanken for whatever: ‘Ach moederlief, toe huil niet meer, ik vroeg het u al zo’n menigen keer, en ach moesjelief, op Moederdag waarschijnlijk geen lekker geurtje meer, leg je er maar bij neer!’

Want het is me wat: het eerste, echte jaarlijkse belangrijke omzetmoment in de parfumerie is voor het eerst op afstand beleefd. Verplicht! Helemaal niet gezellig, toch? Ook al pakken ze mamma’s favoriete geurtje – ‘Wat een verrassing, lieverd!’, knipogend naar partnerlief – nog zo smaakvol in via de online-shop inclusief samples plus overbodige tierelantijnen.

Zoals al vaker geklaagd: www.tisgewoonnietleukmeer.nl. Werd weer eens bevestigd toen ik vorige week, na maandenlange afwezigheid op www.nowsmellthis.com zat: was ver-ver-verbijsterd over de aan-aan-aanhoudende stroom nieuwe geuren, nieuwe merken met allemaal dezelfde inwisselbare boodschap. Creativiteit, speelsheid, elegant fun, eigengereidheid – voormalige ‘wapens’ van de industrie – schitteren door afwezigheid. Zelfs ‘indi’-merken gaan mee in het slaapverwekkend marketing-gemiep en storytelling-geleuter.

Een stuitend voorbeeld: Givenchy. Dit couturehuis presenteerde onlangs zijn vierde nichelijn. Vierde! Waren de vorige drie dan niet goed genoeg? Niet goed genoeg meer? Wat maakte die overbodig? Les Millesimes (van 2005 tot 2010). Les Creations Couture (2012). L’Atelier de Givenchy (2014 tot nu). Wat voegt La Collection Particulière toe? Gôh, wat hip, negen geuren die je kunt ‘do-it-yourself-en’ (alsof je ‘oude’ Givenchygeuren of welke dan niet kunt mengen).

‘Heel slim’: je moet naast de ‘basisgeur’ – Accord Particulier – op zijn minst kiezen uit twee à drie flacons voor het beoogde meng-effect. Welke worden het? Enflammé, Garçon Manqué, Indompté, Oiseau Rare, Peur de Rien, Sans Artifice, Sans Merci en Trouble Fête. Leuke namen, maar in dit geval te bedacht en ‘te lopende band’ en te ‘hapsnap’. Garçon Enflammé, Garçon sans Merci, Garçon Indompté en Oiseau Indomptée had ook gekund.

Gôh, wat leuk voor de storytelling: La Collection Particulière is geïnspireerd op Les Séparables uit 1952, de eerste haute couture-collectie van de master himself. Want je zou bijna vergeten dat (Hubert de) Givenchy ‘oorspronkelijk’ een couturehuis was en geen lopende-band-geuren-fabriek. En gôh, wat nog leuker weer, het schijnt dat Audrey Hepburn – daar is ze weer – helemaal gecharmeerd was van Les Séparables. Het was zelfs het begin van een love story tussen Hubert en Audrey. Natuurlijk perfect voor de storytelling-sugarcoating die waarschijnlijk heel braaf overgetypt zal worden door de uitgenodigde influencers en beautyjournalisten. Moet gezegd: heb op www geen foto’s van de lancering gezien – corona? Bestaan beauty-influencers nog wel?

Ander voorbeeld: Gucci Guilty Pour Homme EdP. Wat er allemaal in stelling wordt gebracht om de geur te ‘rechtvaardigen’. Het ‘verdiept de traditionele codes van mannelijke schoonheid met mysterie en het onconventionele, en is gecreëerd voor de eclectici en de durf-als. Het vieren van de vrijheid in het verhaal van #ForeverGuilty wordt gecontinueerd.’ Wat krijg je: een makkelijk niemendalletje-gevalletje dat bijna iedereen niet vies vindt. Maar van je stoel vallen, iets wat je toch verwacht gezien de gender-vervagende modecollecties – no way. ‘Gecreëerd om te provoceren’ – gebeurt niet.

Oké, nog eentje dan: Tom Ford. In den beginne was ik very impressed door zijn debuut en the follow ups, maar sinds kort: The Estée  Lauder Companies has taken over too much. Te veel geuren en te makkelijk en te weinig Ford. Zoals Beau de Jour. Ja, ik begrijp de link met Belle de Jour, de film uit 1967 met Catherine Deneuve in de hoofdrol als verveelde huisvrouw in transitie naar hoer. Maar dan het ‘verkooppraatje’ op de inmiddels virtuele werkvloer: ‘For the perfectly groomed gentleman who considers every detail (‘yawn’). He exhibits the best version of himself (‘yawn-yawn’) to the world, but beneath the surface is something deeper, refreshing and sublime in all its layers’ (‘yawn-yawn-yawn’). Echt origineel, nog nooit eerder gehoord. Tom, hoe kom je op het idee! Ja, en wat fijn, je hebt sinds kort ook een eigen verzorgingslijn? Met of zonder pure Botox-injectables@home-lijn met of zonder pijn?

Nou, nog eentje dan, maar dat dan is ook echt de aller-aller-laatste: Carven (de couturier overleed in 2015 op 105 jarige leeftijd – hoe vind je die?). Ooit klassiek vanzelfsprekende chic – Ma Griffe, Vétiver – in de jaren vijftig, zestig en zeventig. Daarna vergeten, nog verder vergeten en toen herontdekt, nieuw even ingeblazen zowel op mode- als parfumgebied – waaronder het passief-vreugdeloos herinterpreteren van haar klassiekers. Om daarnaast – hupsakee – met een sextet travel fragrances en Dans ma Bulle aansluiting te zoeken met meisjes die zich identificeren met graatmagere-verveeld kijkende NYTM-kanshebbers. Nog eentje, ik beloof het nu echt, of eerder gezegd 13. Van de hand van Céline, bedacht door Hedi Schlimane. Hoe leuk is dat (niet): gebaseerd op zijn geurherinneringen, niet die van Céline.

Quo vadis? Moeten we verder? Een antwoord heb ik niet. Of misschien wel. Ik ben nu ‘heel erg’ voor het ‘ter plekke ruiken’, in je opnemen en dan gewoon verdergaan. Bij geur niet direct aan een flacon denken. Ik liep vorige week bij een vriendin (vlak bij mij in de buurt) door haar enorme tuin. Ik wees haar op de overweldigende ‘aanwezigheid’ van bloeiende meidoorn en sering. Had ze nooit bij stil gestaan. Deze week liep ik ook te ‘leuren’ met boeketjes lelietjes-van-dalen door mijn buurt – velen wisten niet welk zoet-fris parfum ze verspreiden. Met andere woorden: neem vaker een bloemetje mee en laat mensen de olfactoische sensatie ervan ervaren. Geurtje kopen kan altijd nog.

Nee, ik word geen alternatieve kruidentuingeurtjes-fetisjist, maar iets in mij zegt dat ‘teruggaan naar de natuur’ – de zoete klaver staat op het punt uit te barsten, de kamperfoelie is ook drukdoende – mensen dichterbij bij de essentie brengt van ‘wat geur vermag’. En dat je, dit wetende, samengestelde geuren in de parfumerie meer gaat waarderen – het wonder van het vermengen van verschillende ingrediënten. Het zou fijn zijn dat daar in de parfumerie ook meer de nadruk op zou worden gelegd: ‘Wat u nu ruikt is pure jasmijn’ – in plaats van te truttetutten over dromen, vergezichten, het beslechten van barrières, emancipatie, geslachtsgelijkheid en ander marketing-gebral.

En dat de – als zo ooit weer werk krijgen – influencers hier in meegaan in plaats van in opdracht te gillen, te juichen, virtueel klaar te komen, maar niet capabel waarom ze nu zo opgefokt doen, behalve dan vanwege de schnabbel-babbel-knabbel-opbrengst.