NICHE-INGREDIËNTEN FRIS & ‘VERLICHT’ GEPRESENTEERD

CONTRASTERENDE NOTEN MODERN & EIGENZINNIG GEBOTTLED

Jaar van lancering: 2018

Laatst aangepast: 21/10/18

Hoelang is het geleden dat ik in Keulen aan de Glockengasse was voor een bezoek aan 4711? Tien, vijftien jaar geleden? Wat me altijd is bij gebleven: wat ik al wist van het merk werd toen me ter plekke nog eens bevestigd. Wat een rijke geschiedenis en wat een potentie die niet voldoende werd gebruikt! Next thing you know (weliswaar een paar jaar later) zette de toenmalige eigenaar Proctor & Gamble in de etalage.

Ik had het graag willen kopen, alleen het al even Duitse Mäurer & Wirtz bekend van de midprice-klassieker Tabac Original (1955) was me voor in 2007. En die deed wat ik ook zou hebben gedaan: 4711 het nieuwe millennium inloodsen, hiermee inhakend op de groeiende populariteit van de eau de cologne als brenger van instant frisheid. En wel met Acqua Colonia in 2009. Van de eerste vijf zijn er twee me bij gebleven en bij me gebleven, want ik heb en draag ze nog steeds: Lemon & Ginger (nog steeds te koop) en de mooiste voor mij, en achteraf gezien eigenlijk niche Royal Riesling. Niet echt begrepen toen wellicht – een echte nieuwe sensatie weten op te roepen en ‘oh zo lekker’ Duits – niet meer te koop.

Afgelopen week was ik er weer. Ik zeg het niet vaak, maar het was alsof ‘een droom uitkwam’. In de zin van dat nieuwe eigenaren goed op weg zijn om 4711 als eau de cologne en als merk – weer de status terug te geven die het verdient: als grondlegger van de moderne parfumindustrie. Dat zie je in de nieuwe flagship store-inrichting: modern en ‘open’ waarin op creatieve wijze het verleden, heden en toekomst samenvloeit.

Helemaal leuk: een parfumfontein waar constant ’s werelds beroemdste eau de cologne zijn boeket verspreidt. Pas als je je handen ‘wast’ met 4711, dan begrijp je direct de essentie van de eau de cologne weer: klaterend ‘parfumplezier’ – opwekkend, verkwikkend en verfrissend.

Inmiddels zijn we vele Acqua di Colonia-versies verder waarin een aantal dingen opvallen. De nieuwe edities doen in feite wat Guerlain met zijn Aqua Allegoria niet meer doet: twee basis-ingrediënten laten samenkomen waarvan je in eerste instantie denkt ‘kan dat wel?’, maar na ruiken wonderwel werken. En natuurlijk geleverd met een eau de cologne-kick.

Laatste vormt ook een ‘probleem’: veel mensen weten de oorspronkelijke werking, bedoeling van een eau de cologne (nog steeds) niet. Het effect is kortstondig en dat is ook de bedoeling. Want geen eau de toilette en helemaal geen eau de parfum. En dat effect bereik je het beste door te splashen. Mijn 1 literflacon van 4711 heeft dus deze zomer zijn inhoud behoorlijk zien slinken. Ik raad het iedereen aan na bezoek aan zwembad, sportschool of welke lichamelijke inspanning dan ook: na het douchen je lichaam volgooien en je voelt je nóg beter.

Een ander aspect: door deze nieuwe versies komt 4711 als merk in de buurt van het merk dat – als je het goed bekijkt – aan de haal is gegaan met de erfenis van kölnisches Wasser: Atelier Cologne (anno 2010). Maar moet gezegd: de bedenkers van deze formule (inmiddels gekocht door L’Oréal) deden wat 4711 als huis naliet: eau de cologne, water uit Keulen, vanzelfsprekend 2.0 te maken. Het echte verschil natuurlijk: Atelier Cologne levert eau de cologne in eau de parfum-sterkte. Dus niet echt een eau de cologne.

Nog steeds leuk in deze: het inmiddels bestverkopende eau de parfum van Tom Ford – Neroli Portofino uit 2007 – is in feite een intense, uitgepuurde versie van 4711met inmiddels verschillende flankers waaronder Neroli Portofino Acqua (2016), ofwel in a way 4711.

WAT SAFFRON & IRIS, MYRRH & KUMQUAT IK EIGENLIJK?

What you read (on the bottle) is what you get. Maar waarom ben ik zo enthousiast? Na lang, lang, lang nadenken weet ik het: veronderstelde niche-ingrediënten worden onder een koude douche gestopt met als resultaat dat de kenmerkende aroma’s níet in het putje verdwijnen, maar een soort regen van jeugdigheid over zich krijgen.

Men neme Saffron & Iris. Beter was volgens mij Iris & Saffron geweest, want ik ruik meer iris dan saffraan. Maar, hoe leuk is dat, je ruikt echte iris (denk aan de standaard-iris-nichegeur Iris Silver Mist (1992) van Serge Lutens. Saffron & Iris heeft dezelfde kilte, maar dan afgezwakt. Wil zeggen: in eau de cologne-sterkte eigen aan de filosofie van Acqua di Colonia. Saffraan legt er een elegante sluier van zachte, ‘stoffige’ zoetheid over. Ik raak des te meer enthousiaster, puur om het feit dat de rondom de pure iriswortel geconcentreerde ‘comeback’-geur van Tiffany & Co (2017) mij tot nu toe geen pure iris-sensatie heeft gegeven, terwijl dat de bedoeling zou moeten zijn.

Myrrh & Kumquat doet ook iets vreemds. Talloos zijn de geuren in het nichecircuit waarin van mirre de millenniumoude kwaliteiten – warm, kruidig, zoetig, rokerig met lactone-achtige nuances – van deze hars worden benadrukt. Denk: richting oriënt en vol.

Ik vind het grappig/boeiend/interessant dat Acqua di Colonia het koppelt aan een voor veel westerlingen nog steeds exotische sinaasappelvariant: kumquat. Merkwaardige luchtje verspreidt dit vruchtje. Ik kan het weten want ik gebruik het weleens als topping voor mijn klassieke met kweepeergelei doordrenkte cake. Bitter, zoet, fluwelig met een vreemd scherp kruidig nootje (ik moet aan nootmuskaat denken) vaag op de achtergrond.

Ook nieuw (althans voor mij): de limited editions zoals Vanille & Chestnut en Blackberry & Cacoa (beide 2018). Met andere woorden (in dit geval): Jo Malone eat your heart out (als je’m vat). En ook hier weer: slim en leuk gedaan voor een eau de cologne op eau de cologne-sterkte. De eerste geeft een luchtig vanille-effect gedragen door een aangenaam houtnuance die ik alleen niet als ‘typisch’ kastanje ervaar. En hebben we het dan over de ‘wilde’ en of tamme variant? De tweede heeft het gourmandprincipe als uitgangspunt: bramen drijvend in cacaowater.

Vreemd: bij Saffron & Iris, Myrrh & Kumquat zien we ‘droomtekeningen’ van vrouwen, terwijl Acqua di Colonia toch duidelijk als androgyn wordt neergezet en dat zeker voor deze twee opgaat. De limited editions van 2018 zijn daarentegen eerder ‘vrouwelijk’ – alhoewel mannen ook al lang niet meer schrikken van gourmand.