‘DADA!, PAPA!, MAMA!, KAKA!, GAGA!’
LIGHT-OUDH
Jaar van lancering: 2015
Laatst aangepast: nationale feestdag van Amerika
Neus: Santiago Burgas Bou
‘Heeft u dat nou ook?’ Dit is geen cabaretconference by the way, maar hoe meer ik me in de huidige tsunami van nieuwe geuren verdiept, hoe treuriger mij om het hart wordt. ‘Heeft u dat nou ook?’ Wat mij vooral stoort, irriteert en in me gedachten doet meppen naar deze en gene: de über-storytelling die een doorsneegeur – geleverd door zowel überniche-, niche en massniche-huizen – moet goedpraten.
Wat is dat toch? De inspiratie is dertien in een dozijn, de uniforme flacons worden met een paar toeters en bellen opgewaardeerd tot iets verondersteld uitzonderlijks. En dan hebben we het nog niet eens gehad – ‘Heeft u dat nou ook?’ – over de compositie.
Laatste werd me ‘weer eens’ duidelijk met Eau Dada. Staat altijd high brow als je je laat inspireren door kunststromingen die Jan en Jannie Metdepet misschien alleen slechts van naam kennen. Maar als er een inspiratiebron is die verdomde moeilijk om te zetten is in een geur dan is het wel abstracte, surrealistische en dadaïstische kunst. Ik bedoel bij de barok, de romantiek, de régence en het impressionisme kun je je olfactorisch nog iets voorstellen.
Maar bij Dada? De beweging (hoogtepunt 1916-1920) die poëzie, theater en grafisch ontwerp liet fuseren, en qua geesteshouding gelieerd is met het nihilisme door het opzettelijk irrationele en het ondergraven van algemeen geaccepteerde waarden. Het beste vertegenwoordigd door Marchel Duchamp (1887-1968), in het bijzonder zijn kunstwerk Fountain (1917).
Door een (op Wikipedia niet nader genoemd) panel van vijfhonderd kunstkenners verkozen tot invloedrijkste kunstwerk van de twintigste eeuw. Fountain is een van keramiek gemaakte ‘klassieke’ pisoir, alleen liggend gepresenteerd. Nu kan ik wel gaan schrijven over de ontstaansgeschiedenis, maar ik ben geen (hoofd)redacteur van een Oude Tijden-blog en -tvprogramma.
Wat de grensverleggende historische betekenis ook moge zijn, maar pisoir + geur = voor mij niet Eau Dada. Tussendoor: waarom moet ik toch in dit verband aan Lady Gaga denken? Omdat het rijmt op Dada? Of zou het zijn dat haar Fame (2012) – one of the most flagrant fragrance flops in history – ook niet rook zoals ze had beloofd? Laatste volgens mij: want Eau Dada ruikt niet zoals ik ‘hoopte’, verwachtte. Want een pisoir associeer ik niet direct met prettig – ook niet als die is schoongepoestst en voorzien van een vlieg waar je als man in nood je geslachtsdeel op moet richten.
Ik weet, jullie misschien ook, dat er mensen zijn die helemaal high worden van een golden shower – denk aan de pr-rampspoed die mevrouw P. Paay in deze onlangs heeft getroffen. Maar wil je dat ruiken in een nichegeur? Ik had dat als statement wel interessant gevonden – als een duidelijk f*** you-gebaar naar de doorgedraaide industrie.
Het kan, daarnaast, ook nog eens een interessante geur opleveren. Er bijvoorbeeld van uitgaande dat er andere mensen zijn die vinden dat absolu van oranjebloesem ruikt naar kattenpis. Sommige vinden dat zum kotsen andere kunnen het tot aan een bepaalde hoeveelheid in verhouding tot de rest van de compositie waarderen – waaronder ondergetekende. Santiago Burgas Bou kiest voor een andere route die voor mij meer een interessant-aandoenerig excuus is om zijn favoriete ingrediënt – oudh – te etaleren, in plaats van zich daadwerkelijk de vraag te stellen hoe een ‘Dada’-geur zou kunnen ruiken.
Come to think of it and correct me if I’m wrong: de naam Dada is geïnspireerd op de – ‘ach gossie’-prietpruttelpraat die baby’s beginnen te brabbelen als ze de woorden van mama, papa en andere familieleden gaan imiteren/kopiëren: ‘Dada, papa, mama, kaka, gaga!’
Dus als ik Eau Dada had gemaakt als neus, had ik voor sentiment en nostalgie gekozen. Dat mensen bij het ruiken direct in een terugblik-bui komen, terug worden gekattepuld naar die tijd toen hun nu inmiddels volwassen kind nog in de luiers lag. Dus talkpoeder, vanille, amandel, heliotroop en ‘gezien’ het een nichegeur betreft omringd door een krans van osmanthus.
WAT EAU DADA IK EIGENLIJK?
Je sprayt de geur en dan ja, tja, dada, dan krijg je een op zichzelf mooie geur die rekening houdt met alle nicheregels. Dus: present, rijk – lees: de beste kwaliteit maar geijkte ingrediënten – met een enigszins ‘raar’ randje. Wat je koopt is een oosterse geur op een sterke houtbasis. Draag’m nu een paar daar dagen en wat door mijn gedachten blijft wandelen is een warme ambergeur met een softe injectie van oudh.
Ja, de voor mij heldere oranjebloesem ruik ik, slim en up to date gelinkt met saffraan (foto) – geeft het iets stroevig-zoets – het rare randje. En dan valt alles op zijn plaats: de iris in het hart wordt verwarmd door de basis; een donkere melange van cistus labdanum, patchoeli en wierook die voor de oriëntaalse herkenbaarheid wordt verzacht/’verzoet’ door, tonkaboon en vanille. Het resultaat: standaardniche.
Ik verbaas me er echt over dat nieuwe nichemerken die – in the end – toch met hun ‘more of the same’-aanbod een plaats weten te veroveren. Op zichzelf is dat goed nieuws: heel veel mensen – think millennials – zijn totaal not geïnteresseerd in de standaardleveranciers. Als ze die al kennen of ‘zuiver’ van elkaar weten te onderscheiden. Terzijde in deze : ik schonk mijn favo-nichtje vorig jaar een Calvin Klein – Deep Euphoria. Ik vroeg haar wat later wat ze er van vond. Haar antwoord: ‘Echt lekker die Chanel!’
Dan resteert toch de vraag: hoe ontdekken millennials bepaalde merken? Is het een kwestie van toevallig ‘tegenkomen’ terwijl ze op een vrije zaterdagmiddag aan het winkelen zijn, het bij vrienden/kennissen hebben geroken of door hun algoritmes op internet er ‘automatisch’ aan worden gekoppeld? Een keihard feit volgens mij: een aankoop is meer gebaseerd op toeval in plaats van ‘het werken’ van een marketing/promotiecampagne.
Zijn ‘afscheidsgeuren’ heten Endless Night. Kun je wel ‘een soort van’ symboliek in zien. Iets anders: ook naam van het voor mij beste boek van Agatha Christie. En nu dwalen we helemaal even af. The Queen of Crime had haar Endless Night (gepubliceerd 1967) gebaseerd op William Blake’s Auguries of Innocence (Voorwendsels van Onschuld) uit 1863 en had zijn dochter deze strofe uit het gedicht met een beetje/heel veel fantasie tijdens zijn begrafenis kunnen voordragen (tenminste als je de titel positief interpreteert).
Weet wel dat het geurduo ‘de superieure kwaliteiten van wereldwijd bekende parfumeurs combineert met de expertise van Coty – ‘s werelds nummer één in de parfumindustrie’. Stel je er je dit bij voor: ‘Vanaf de conceptontwikkeling werkten neuzen aan het combineren van langhoudende ingrediënten, met iedere stap de grenzen verleggend, maar zonder compromis aan de kwaliteit en sensualiteit’.
Vreemd of niet: de inspiratie voor nieuwe geuren wordt bij Dior nu niet gehaald bij de oprichter van het huis (zijn leven is bijna op alle parfumfacetten gescand), maar bij François Demachy. Een erg opwindend leven heeft deze neus niet – afgaande op de braaf-verplichte gaapgaap-interviews die ik met hem gehad – meer ambtenaar dan kunstenaar zullen we maar zeggen. Of beledig ik nu iemand, je moet tegenwoordig zo oppassen in deze ‘eigen (beroeps)groep eerst’-tijden.
WAT EAU SAUVAGE PARFUM IK EIGENLIJK?
De originele versie bespeur ik met name in de opening: een verkwikkende wind van citrusnoten – citroen, cederappel, bergamot. Dan – helemaal terug van weg geweest in geurenland – lavendel. Die pikken de bloemige noten van bergamot op, maken haar rond, bloemiger zonder in truttigheid te vervallen. Dat komt natuurlijk door de wilde bloemen.
Was ik dus onlangs bij 
Maar dit gezever van mijn kant kan ook een luchtweerspiegeling zijn in mijn gedachten. Zie ik het verkeerd? Ja, het is waar, ik moet oppassen dat ik niet cynisch word. Niet makkelijk als je een persbericht te lezen krijgt waarin staat vermeld dat de nieuwe geur is bestemd ‘voor de vrouw die niet bang is om haar vrouwelijke en sensuele kant te tonen’. Cliché van het zuiverste water.
Wat vond ze ervan? Lekker fris en pittig in de opening. Maar het was vooral de zacht-bloemige noot die haar beviel. En het allerlekkerste: het idee dat Bottega Veneta’s eerste geur erin viel te bespeuren. There you have de compositie in a nutshell.
Erg leuk merk hoor, dan niet van. Maar ‘jeetjeminamariamijnmoederlief’ het lanceert wel erg veel geuren – niet de enige – en raakt steeds meer verwijderd van zijn uitgangspunt: de eau de cologne (vanaf 2010) op moderne wijze het nieuwe millennium in loodsen. Atelier Cologne is daar samen trouwens ‘onder aanvoering van’ Thierry Mugler – zijn 
Even ‘dikke doei’: kersenbloesem mag dan daadwerkelijke bloeien in Jinhae (nog nooit van gehoord, zo leer je weer eens wat, blijkt een district in Changwon, Zuid Korea bekend om zijn overvloed aan kersenbomen en dus kersenbloesemfestivals – foto), maar is en blijft een ‘interpretatie’. Wil zeggen: het is een mix van diverse geurmoleculen (denk roos, amandel, musk, bloemnoten).
Want: deze mimosa gecultiveerd in India is ondergedompeld – lichtjes geïntroduceerd door citrusnoten – in een zoetzachte basisweelde van voornamelijk (veel) sandelhout ‘op smaak gebracht’ door vanille en musk. ‘uiteindelijk’ verpakt in een bijna vloeibaar wit leer-akkoord.
Poivre Electrique: wat een prettige en ‘geruststellende’ opening. Zo aangenaam klassiek, maar… opgeroepen met ingrediënten hiervoor gewoonlijk niet gebruikt. Voor mij geen elektrische, maar eerder een groene peper ‘in den beginne’ opgeroepen met oranjebloesem. Maar ik denk juist de takken en het gebladerte ervan te ruiken – dus neroli.
De gebruikte zwarte thee uit Ceylon is minder donker dan verwacht, eerder groen. Komt door door groene variant uit Sri Lanka. Bergamot en munt doen de rest; maken van Philtre Ceylan een geur die het dichtst in de buurt komt van een cologne. Ik heb trouwens moeite om de iris (helemaal uit China!), de komijn (helemaal uit India!), het guaiac (helemaal uit Paraquay!) en de papyrus (ook uit het verre India) er uit te pikken, aangezien de frisgroene golven van thee, munt en bergamot het meest present blijven.
In de bergachtige, warme streken van Yunnan (zuidwest China) groeit de gelijknamige theesoort. Ik ben geen ‘theeoloog’, maar kenners roemen hem om zijn donkerige, rokerige en leerachtige aroma met fruitige en honingachige toetsen.
Waar ik vooral naar benieuwd was betreffende deze twee nieuwe eau de colognes: welke is de zesde van Jean Claude Ellena en met welke debuteert Christine Nagel als Ellena’s ‘sparring perfume partner’ bij Hermès? Blind geroken en zonder raadplegen van het persbericht, dacht ik dat Eau de néroli doré en Eau de rhubarbe écarlarte door beide kon zijn gemaakt.
WAT COLOGNE IK EIGENLIJK?
Trouwens, het adjectief écarlate – klinkt très intéressante et très charmante, maar betekent niet meer en niet minder dan rood. Maar dan wel op niveau. Kijk nog even goed, en wellicht herken je ‘onze’ chique variatie op rood: scharlaken.
