GOED RUIKEN, GOED DOEN
PRETTIG ALTERNATIEF VOOR DE GROTE JONGENS
Jaar van lancering: 2018
Laatst aangepast: 19/03/19
Het is een geliefd thema in de parfumerie, en daardoor bijna cliché. En inmiddels in het licht van @metoo ook rolbevestigend als je er dieper over nadenkt – kristallen plafond en dergelijke: de veronderstelde verkennings- en ontdekkingsdrift van de man.
Zowel letterlijk als symbolisch wat naam betreft wordt deze imaginaire reis meestal verbeeldt. Uit mijn hoofd: Voyageur van Patou, Globe van Rochas, Fahrenheit van Dior. Even opgezocht: Horizon van Guy Laroche, Nomade van d’Orsay, Nomad van Crabtree & Evelyn, Adventure van Gant, Adventure van Davidoff. Ga zo maar door. Chloé’s Nomade toont aan dat op emancipatoir (parfum)gebied en kristallen muur (noem het emancipatie over dwars) er langzaam een andere (marketing)wind aan het waaien is.
Laten we de psychische en fysieke kant niet vergeten: hoeveel geuren verbeelden niet een innerlijke reis. Hugo Boss heeft er met zijn mannengeuren patent op zo lijkt het wel. Vaak zo cliché dat het aan het absurde grenst – waarvan ook de nieuwste Bottled Infinite getuigt. Helemaal doorgeslagen: zowel qua over-acting van de ambassadeur als verfilming: Sauvage van Dior.
Toen ik deze door de importeur opgestuurde geur uitpakte, dacht ik: ‘Wat vreemd dat deze naam niet eerder is gebruikt, zo voor de hand liggend’. Toch even www-en: ik kwam alleen Explore tegen. Een productie van In Style Perfume, een als een smell-a-like van J’adore (flacon lijkt er in ieder geval op en de naam ‘rijmt ernaar’).
Montblanc ziet de ontdekkingsreiziger/explorer zo: ‘Hij kent geen grenzen tijdens zijn avonturen. Staat hij op de top van een berg, dan denkt hij al aan de volgende uitdaging’. En zo: ‘Een ode aan avontuur en het ontdekken van de wereld’.
Nu komt een stukje storytelling die ik grappig vind: ‘Dankzij de iconische vulpen van Montblanc – die nooit lekt hoe diep deze ook in een backpack verstopt zit – is het merk favoriet onder reizigers’. Laatste betwijfel ik gezien het alsmaar groeiende aantal (inclusief vliegschaamte-toeristen) én gezien het feit dat de meeste ‘ontdekkingsreizigers’ met de smartphone contact houden met het thuisfront. Brieven worden nauwelijks meer geschreven: ik schrijf eigenlijk alleen nog maar mijn handtekening.
Mooi is het feit dat Montblanc nadrukkelijk de herkomst van de hoofdingrediënten vermeld. De parfumindustrie was volgens mij een van de eerste industrieën die zich drukt maakte om zo weinig mogelijk footprints achter te laten tijdens de ontwikkeling van geuren – waarvan de synthetische ingrediënten getuigen. Daarnaast is het ze er alles aan gelegen om de verbouw van natuurlijke grondstoffen te waarborgen gezien het oprukkende urbanisme in ‘exotische oorden’.
Explorer is gemaakt door parfumgrondstoffen-producent Givaudan die met zijn Sourcing for Shared Value-programma nog een stap verder gaat in deze ontwikkeling. Givaudan heeft ingrediënten geïdentificeerd die essentieel voor parfums zijn en ondersteunt in deze lokale producenten (van bijvoorbeeld vetiver en patchoeli) wat betreft duurzaamheid en ethiek.
En deze ethische kijk gaat verder dan je denkt: zoals in dit geval de bouw van drie bibliotheken voor schoolkinderen in de regio’s Buton en Katoi op het eiland Sulawesi. Deze betrokkenheid sluit naadloos aan bij de filosofie van Explorer, inhoudende dat ‘reizen hand in hand gaat het verlangen om van de wereld een betere plek maken’ door – in dit geval – ‘een betere toekomst te creëren voor de lokale bevolking’. Ik juich het zeer toe, overweeg zelfs om mijn volgende verwegvakantie in het teken hiervan te laten staan door dergelijke sourcing-programma’s te bezoeken.
WAT EXPLORER IK EIGENLIJK?
Explorer wordt gepresenteerd als een olfactorische reis. Wil je die persoonlijk afleggen, dan stel ik voor dat je een sabbatical inplant. Want je bent dan wel even onderweg: Italië, Duitsland, Zuid-Afrika, Indonesië en Haïti. Maar wees niet ongerust: je neemt een herinnering mee naar huis die eigenlijk niet ver weg is verwijderd van de klassieke mannengeur. Grappig om te zien hoe conservatief – tegen wil en dank – parfumeurs zijn. Het palet is ondanks alle innovatief beperkt. En dat vindt de gemiddelde man volgens mij helemaal niet erg. Die wil gewoon lekker ruiken.
Doe je met Explorer. Eerst naar Italië voor de bergamot. Om precies te zijn: voor de OrPur-variatie. Een door Givaudan bewerkte bergamot omschreven als een ‘ontploffing van bloemige, groene en intens frisse noten’. Dat laatste komt volgens mij door toevoeging van een waternoot die je in a way door de hele geur heen blijft ruiken. Extra groen wordt de bergamot gemaakt door salie – alleen te ruiken als je heel, heel goed door ruikt.
De moderne toets ruik je ‘iets verder’, niet in Duitsland maar in Zwitserland waar het hoofdkantoor van Givaudan zit en waar in het laboratorium pomarose werd ontwikkeld. Een ‘kruising’ tussen appel en roos (vandaar de naam) versterkt met fruitige nuances van gedroogde pruim en rozijn en die bijvoorbeeld zo goed te detecteren is in Paco Rabanna’s 1 Million en laten we het niet vergeten in Montblancs Legend. En dan gaan we de oceaan voor de basis: een klassiek-mannelijke mix van vetiver, patchoeli, sandelhout en akigala-hout ondersteund door leer en grijze amber (ambrofix).
Mooi maar glad, in plaats van donker en aards. En dat komt omdat de natuurlijke vetiver (ook OrPur genoemd en afkomstig uit Haïti) en patchoeli (van Sulawesi waar een nieuwe variatie werd ontdekt…) zijn aangelengd met een synthetische variant van sandelhout en patchoeli – laatste ook wel akigala-hout genoemd. Een cleane houttoets zonder de kenmerkende kamferachtige noten eigen aan patchoeli. Eindeffect: een stoere natuurlijke houtgeur die geleidelijk aan zachter en schoner wordt.
Wat ik wel opvallend vind: merken als Montblanc (en Dunhill) gaan vaak creatiever en doel-groep-gerichter om met geur, met name de laatste jaren, dan de grote jongens boven hun: Dior, Saint Laurent, Hugo Boss, Giorgio Armani, Chanel en noem maar op. Explorer is een goed concept, duidelijke taal in duidelijk beelden, zonder aanstellerig en hysterisch te worden en zonder te verdrinken in hun eigen ambities en te verdwijnen achter hun enorme promotiecampagnes.
Tenminste… als je de promovideo van Explorer níet bekijkt. Die stelt dit beeld wel bij. Want dat is op de een of andere manier drama en kitsch met tranen. Lijkt wel een trailer van een nieuwe film over hoe een knappe hipster-baardsoldaat met woest-aantrekkelijke rimpels de gruwelen van de oorlog doorstaat… hij schrijft het allemaal op voor het thuisfront met een… Montblanc-pen. Er is goddank een sprankje hoop in de vorm van een aangekondigde zwangerschap opgeroepen met een kloppend hart die de maat van de (te) sfeervolle muziek bepaalt. Niet wat ik associeer met het plezier dat je aan geur kunt beleven.
Geen zin in poëtisch gemijmer en een artistieke analyse, scrol linea recta door naar de laatste alinea.
So far so good, toch even vermeldenswaard dat deze neoclassicistische beeldhouwer in 1787 aan dit meesterwerk begon maar het pas zes later af maakte. Nu te bewonderen in het Louvre (Parijs) en een door hem tweede gemaakte versie in de Hermitage (St Petersburg), toont het Cupido (Amor) nèt nadat hij Psyche (Louis Couperus schreef hier ook een novelle over) heeft wakker gekust.
‘Heeft u dat nou ook?’ Dit is geen cabaretconference by the way, maar hoe meer ik me in de huidige tsunami van nieuwe geuren verdiept, hoe treuriger mij om het hart wordt. ‘Heeft u dat nou ook?’ Wat mij vooral stoort, irriteert en in me gedachten doet meppen naar deze en gene: de über-storytelling die een doorsneegeur – geleverd door zowel überniche-, niche en massniche-huizen – moet goedpraten.
Zijn ‘afscheidsgeuren’ heten Endless Night. Kun je wel ‘een soort van’ symboliek in zien. Iets anders: ook naam van het voor mij beste boek van Agatha Christie. En nu dwalen we helemaal even af. The Queen of Crime had haar Endless Night (gepubliceerd 1967) gebaseerd op William Blake’s Auguries of Innocence (Voorwendsels van Onschuld) uit 1863 en had zijn dochter deze strofe uit het gedicht met een beetje/heel veel fantasie tijdens zijn begrafenis kunnen voordragen (tenminste als je de titel positief interpreteert).
Weet wel dat het geurduo ‘de superieure kwaliteiten van wereldwijd bekende parfumeurs combineert met de expertise van Coty – ‘s werelds nummer één in de parfumindustrie’. Stel je er je dit bij voor: ‘Vanaf de conceptontwikkeling werkten neuzen aan het combineren van langhoudende ingrediënten, met iedere stap de grenzen verleggend, maar zonder compromis aan de kwaliteit en sensualiteit’.
Vreemd of niet: de inspiratie voor nieuwe geuren wordt bij Dior nu niet gehaald bij de oprichter van het huis (zijn leven is bijna op alle parfumfacetten gescand), maar bij François Demachy. Een erg opwindend leven heeft deze neus niet – afgaande op de braaf-verplichte gaapgaap-interviews die ik met hem gehad – meer ambtenaar dan kunstenaar zullen we maar zeggen. Of beledig ik nu iemand, je moet tegenwoordig zo oppassen in deze ‘eigen (beroeps)groep eerst’-tijden.
WAT EAU SAUVAGE PARFUM IK EIGENLIJK?
De originele versie bespeur ik met name in de opening: een verkwikkende wind van citrusnoten – citroen, cederappel, bergamot. Dan – helemaal terug van weg geweest in geurenland – lavendel. Die pikken de bloemige noten van bergamot op, maken haar rond, bloemiger zonder in truttigheid te vervallen. Dat komt natuurlijk door de wilde bloemen.
Was ik dus onlangs bij 
Maar dit gezever van mijn kant kan ook een luchtweerspiegeling zijn in mijn gedachten. Zie ik het verkeerd? Ja, het is waar, ik moet oppassen dat ik niet cynisch word. Niet makkelijk als je een persbericht te lezen krijgt waarin staat vermeld dat de nieuwe geur is bestemd ‘voor de vrouw die niet bang is om haar vrouwelijke en sensuele kant te tonen’. Cliché van het zuiverste water.
Wat vond ze ervan? Lekker fris en pittig in de opening. Maar het was vooral de zacht-bloemige noot die haar beviel. En het allerlekkerste: het idee dat Bottega Veneta’s eerste geur erin viel te bespeuren. There you have de compositie in a nutshell.
Erg leuk merk hoor, dan niet van. Maar ‘jeetjeminamariamijnmoederlief’ het lanceert wel erg veel geuren – niet de enige – en raakt steeds meer verwijderd van zijn uitgangspunt: de eau de cologne (vanaf 2010) op moderne wijze het nieuwe millennium in loodsen. Atelier Cologne is daar samen trouwens ‘onder aanvoering van’ Thierry Mugler – zijn 
Even ‘dikke doei’: kersenbloesem mag dan daadwerkelijke bloeien in Jinhae (nog nooit van gehoord, zo leer je weer eens wat, blijkt een district in Changwon, Zuid Korea bekend om zijn overvloed aan kersenbomen en dus kersenbloesemfestivals – foto), maar is en blijft een ‘interpretatie’. Wil zeggen: het is een mix van diverse geurmoleculen (denk roos, amandel, musk, bloemnoten).
Want: deze mimosa gecultiveerd in India is ondergedompeld – lichtjes geïntroduceerd door citrusnoten – in een zoetzachte basisweelde van voornamelijk (veel) sandelhout ‘op smaak gebracht’ door vanille en musk. ‘uiteindelijk’ verpakt in een bijna vloeibaar wit leer-akkoord.
Poivre Electrique: wat een prettige en ‘geruststellende’ opening. Zo aangenaam klassiek, maar… opgeroepen met ingrediënten hiervoor gewoonlijk niet gebruikt. Voor mij geen elektrische, maar eerder een groene peper ‘in den beginne’ opgeroepen met oranjebloesem. Maar ik denk juist de takken en het gebladerte ervan te ruiken – dus neroli.
De gebruikte zwarte thee uit Ceylon is minder donker dan verwacht, eerder groen. Komt door door groene variant uit Sri Lanka. Bergamot en munt doen de rest; maken van Philtre Ceylan een geur die het dichtst in de buurt komt van een cologne. Ik heb trouwens moeite om de iris (helemaal uit China!), de komijn (helemaal uit India!), het guaiac (helemaal uit Paraquay!) en de papyrus (ook uit het verre India) er uit te pikken, aangezien de frisgroene golven van thee, munt en bergamot het meest present blijven.
