GEURENGOEROE

DE VERANDERENDE KIJK OP LAVENDEL

Tegenwoordig moet je alles kunnen duiden, moet je bijvoorbeeld de symboliek van een bloem door iemand ‘aangehaald’, kunnen verklaren. Geurengoeroe fronste zijn wenkbrauwen toen van ‘de neo-romanticus uit de Nederlandse politiek’ – inderdaad Thierry Baudet – in de pers berichten verschenen dat hij zou hebben gezegd dat hij zo dol op de geur van lavendel is. Baudet heeft ze zelfs wel eens geplukt in zuid Frankrijk, naar ik heb vernomen. De geur laat hem wegdromen. En dat is dus een eigen leven gaan leiden; heeft zelfs tot een nieuw begrip geleidt in de Tweede Kamer: lavendelpolitiek. Dat staat voor de waarden en normen van Forum voor Democratie. Ik vind deze ‘consternatie’ wel entertaining – ik had zelf een andere geur bij Baudet in gedachten, iets meer in de richting van Special for Gentleman van Le Galion, de voorloper van Guerlains Habit Rouge, waarin een mooie frisse lavendelnoot de opmaat is voor een zwoele geur met licht animale facetten. 

Ik verbaasde me over de bloemkeuze van Baudet, omdat dit – feitelijke – kruid in Amerika bijvoorbeeld nog steeds een soort van negatieve connotatie heeft (en als all round literair intellectueel zou Baudet dit toch moeten weten, toch?). Zou dat komen door het begrip ‘lavender lads’, door senator Everett Dirksen herhaaldelijk gebruikt als synoniem voor homoseksuelen. In 1952 zei hij dat een Republikeinse overwinning bij de verkiezingen de verwijdering van ‘de lavendeljongens’ van het ministerie van Buitenlandse Zaken zou betekenen. De uitdrukking ‘lavender lads’ werd daarnaast ook gebruikt door het tijdschrift Confidential, gespecialiseerd in roddel en achterklap betreffende de ‘seksuele oriëntatie’ van prominente politici en Hollywoodsterren.

Wat een lange intro om mijn ‘herwaardering’ voor deze geurende ansichtkaart uit de Provence te verkondigen. Zoals ik al aangaf in Shalimar Philtre de Parfum, maakt lavendel duidelijk dat het met gemak het ‘zeep’- en ‘cadeautjes’-gehalte kan overstijgen. Op een bepaalde manier wordt met lavendel een ‘terug naar de natuur’- en ‘terug naar puur’-sentiment, opgeroepen die juist de essentie van de geur – fris, gewassen – niet bevestigd, maar als agent gebruikt om andere ingrediënten ‘opnieuw’ tegen het licht te houden. Guerlain had dat in 1999 al in de gaten. In Lavande Velours (Acqua Allegoria) ervaar je hoe chic lavendel kan worden door het te omringen met viooltje en iris. Niet aangeslagen. En dat lavendel en roos een prachtduo is, bewijst bijvoorbeeld Hamman Bouquet van Penhaligon’s.

Dat lavendel ook uitgedroogd en naar ‘warm zand’ kan ruiken: neem de proef op de som met Serge Lutens’ Gris Clair. Het heeft me een paar jaar geduurd eer ik de charme van Jersey van Chanel ‘onder de knie’ had.  Mijn mooiste lavendel-niche-ervaring tot nu toe: Lavande 44 van Rania J (let wel: Moonlight Serenade uit The Alchemist Garden van Gucci heb ik nog niet geroken). Het valt me op dat ik in mijn beschrijving van Lavande 44 ook al aan het ratelen ben over mijn lavendel-vooroordeel, maar lees’m er nog maar eens op na.

En ik dacht dat ik het nooit zou zeggen: maar the good old English Lavender van Yardley kan me weer bekoren, weliswaar op dit moment in de vorm van zeep: ‘Voel de kalmerende eigenschappen van de beste lavendel en geniet van haar verfijnde geur iedere keer als u zich afwast’ lees ik op www.da.nl. Twee dingetjes: lavendel is mannelijk en als mens was je je toch niet af? Ik kwam trouwens op het idee om het over lavendel te hebben, bij het zien van bovenstaande advertentie in Modes & Travaux uit 1934. Yardley(’s Lavande) was toen echt beroemd, ook in Frankrijk waarvan het toenmalige adres van hun winkel getuigt: 24, Avenue de l’Opéra Parijs getuigt. 

Ter afsluiting: ik trof een paar jaar geleden in de Tweede Helmerstraat in Amsterdam een halve inboedel bij de vuilnis aan, waarschijnlijk van een overleden Fransman, Française, want alles was Frans. De (kook)boeken (meegenomen), de peulvruchten (meegenomen), de homemade confiture (meegenomen), een heel mooi schilderijtje op linnen (meegenomen) en… een niet geopende (heet nu vintage) 250ml flacon van Eau de Lavande van Yves Rocher begin jaren zeventig.

In mijn hoedanig als neus van het allereerste upcycle parfumhuis – Le Bienaimé – heb ik er 10ml uitgehaald en vervangen door Obsessive Oudh van Al Haramain. Het idee: een kudde schapen die door lavendelvelden loopt en her en der hun behoefte doen. Met andere woorden: door de lavendelwolk heen neem je een dierlijke, ‘obsessieve’ nuance waar. Velen associëren het bij ruiken als poep. Ik niet. Het is waar: de lavendel krijgt een zwoelheid, een warmte die we niet meer gewend zijn. En toch: ik heb de geur ook verkocht veel jonge meisjes die normaliter voor cleane-crisp bloemengeuren gaan. 

Ondertussen benieuwd naar: Scotch Lavender van Oriza L. Legrand. Op basis van een oud recept? Ben groot fan van dit merk en de geur lijkt zwoel te eindigen – de nieuwe weg die lavendel inslaat. Terwijl ik dit schrijf moet ik plotseling denken aan Hypnôse for Men uit 2007 alweer. Ik schreef onder meer: ‘Valt op door zijn gewaagde gebruik van een kruid dat eigenlijk een parfum op zichzelf is en in de haute parfumerie een beetje in de vergetelheid is geraakt: lavendel. Lancôme geeft aan dit ‘ouderwetse’ ingrediënt een nieuwe, moderne interpretatie.’ En: ‘In de basis zorgen patchoeli, musk en amber dat het sensuele karakter van lavendel wordt benadrukt – denk fluweel.’

Dus de conclusie moet eigenlijk zijn: lavendel zit eigenlijk op een rotonde. En wie draait daar ook een rondje: L’Homme de la Nuit (2006) van Yves Saint Laurent, waarin lavendel ook zwoel en zalvend wordt gemaakt. En achter hem walmen nog meer warme lavendels die ik ben vergeten… l’histoire se repète, lavande se repète.