GEURENGOEROE

TUBEROOS TOTAAL, TUBEROOS FATAAL

Jaar van lancering: 1949

Laatst bijgewerkt: 09/05/12

Neus: Francis Fabron

Nog even en niche en vintage worden in combinatie met parfum doodgewoon. Viel me afgelopen zondag 6 mei op (let op bovenstaande datum): kreeg een mail van de funshopafdeling van The New York Times.

Die afdeling heet The Sophisticated Shopper en attendeerde op Fracas. Het was geen redactioneel verhaal maar een advertentie begeleid met de tekst: ‘Devotees say Fracas is the ultimate love potion’. Leuk natuurlijk, alleen wens je soms graag dat een parfum in kleine kring geliefd blijft, dat niet iedereen er mee gaat lopen. Dan hebben we het nog niet eens gehad over het ‘inside barf’-cliché: love potion. Wel een mogelijk voordeel van deze ‘niche-becomes-just-nice’-ontwikkeling: dat mensen zich meer gaan verdiepen in de man achter dit parfum, dat er een boek en/of overzichtstentoonstelling verschijnt van Robert Piguet (1901-1953). Zie foto onder.

Zijn aandeel in de modegeschiedenis is bescheiden, maar belangrijk. Hij was een couturier die in de schaduw van zijn grote tijdgenoten leefde en werkte. Niet dat hij niet geliefd was: zijn elegante dag-ensembles en avondjurken werden gedragen door vele beroemdheden. Zijn stijl is in feite een voorbode van de extreem vrouwelijke en elegante haute couture die onder aanvoering van Christian Dior en Hubert de Givenchy na de Tweede Wereldoorlog zo populair zou worden.

Niet zo vreemd: beiden werkten in hun vroege jaren voor Robert Piguet. Voor de Tweede Wereldoorlog waren er honderden van dergelijke salons in Parijs. Toch is Piguet in tegenstelling tot veel van zijn collega’s niet helemaal in de vergetelheid geraakt. En het opvallende: dit dankt hij niet echt aan zijn couture, maar aan slechts twee parfums. Maar wat voor een parfums!

Zowel Fracas als Bandit (1944) zijn jarenlang omgeven geweest door geheimzinnigheid. Dat wil zeggen: nadat ze in de jaren zestig/zeventig geleidelijk van de markt verdwenen, nam hun roem eigenlijk alleen maar toe.

Zowel Fracas als Bandit (een klassieke dierlijke chypre) bleken achteraf binnen hun geurfamilie toonaangevend. Begin jaren negentig is de productie van dit duo (en andere Piguetparfums na zijn dood verschenen) weer gestart en beleven ze onder de noemer vintage een tweede jeugd. Ook opvallend: de geuren zijn qua samenstelling nauwelijks veranderd. Misschien alleen minder zwoel-dierlijk in de basis. Voor de rest: ouderwets genieten.

WAT RUIK IK EIGENLIJK?

Fracas is Frans voor ‘drukte’ of ‘opzien baren’. Nou draag je hem, dan doe je dat zeker. Fracas is de geschiedenis ingegaan als ‘het beste tuberoosparfum ooit’. Maar je ruikt meer dan tuberoos. Om het tumultueuze effect ervan te versterken, wordt ze omringd door jasmijn (bloemig), gardenia (fluwelig-kruidig), lelietje-van-dalen (fris), narcis (zwoel) en iris (zacht).

En heel mooi: hierdoor blijft de geur, hoewel zwoel, helder en zonnig zonder te vervallen in diepe, oosterse sensualiteit. Tuberoos is altijd sensueel, maar kan zowel groen, fris als intens bloemig ruiken. De neus koos voor het laatste. De tuberoos wordt intens verleidelijk met name door narcis en gardenia. En de basis van sandelhout, vetiver en musk (die nu minder dierlijk-verslavend ruikt) garandeert dat het parfum zijn gevaarlijke spoor kan blijven verspreiden.

Donatella Versace was zo onder de indruk van Fracas dat ze haar broer Gianni vroeg – die bezig was een geur aan het ontwikkelen als ode op zijn zus – dit parfum als inspiratiebron te gebruiken. Blonde wordt, hoewel beduidend vlakker, als een redelijk geslaagde kopie van Fracas beschouwd. Madonna zei onlangs dat ze zich bij haar eerste geur heeft laten inspireren door het parfum dat haar moeder altijd droeg. Die rook altijd naar tuberoos en gardenia… ik vind het vreemd dat ze de naam niet meer kan herinneren – iedereen herinnert zich toch de fragrance favorites van hun moeders en vaders? Het was volgens mij Fracas. Kan niet anders.

RUIK & VERGELIJK

Niet iedereen is gecharmeerd van de tuberoos. Helemaal niet in zijn pure sensuele staat: zoet en bloemrijk, door liefhebbers omschreven als bedwelmend en overrompelend. Het is tevens de bloem met de meest verheven omschrijvingen: ‘koningin van de nacht’ en ‘parel onder de bloemen’, maar refereert eigenlijk aan de meeste basale gevoelens van de mens. Lust! Sterker, een parfum waarin de hoofdrol is weggelegd voor tuberoos werkt als een afrodisicum of love potion.

Niet verder vertellen: parfumhuis Annick Goutal promoot haar eigen tuberoosparfum als ‘de G-geur’, wat slaat op het beoogde effect op de hormonen voor zowel de draagster als de ontvanger. Niet zo vreemd als je bedenkt dat tuberoos bij de Mexicaanse indianenstammen (Mexico is de originele habitat van de bloem) eeuwenlang werd gebruikt als een soort viagra-pil avant la lettre en als remedie tegen frigiditeit…

Kortom, tuberoos is erotisch – lees: geil -, tuberoos is chic, tuberoos is couture. Breng je een ‘pure’ tuberoos op de markt, dan mik je hoog. Het is een soort bevestiging van je kwaliteit als superieur parfumeur. Heeft u even…

Creed Angélique Encens (1933)

Annick Goutal Tubéreuse (1984)

Versace Blonde (1995)

Serge Lutens Tubéreuse Criminelle (1998)

Jean Paul Gaultier Fragile (1998)

Frederic Malle Carnal Flower (2005)

Parfumerie Générale N°17 Tubéreuse Couture (2006)

Estée Lauder Private Collection Tuberose Gardenia (2007)

By Kylian Beyond Love (2007)

Thierry Mugler – Miroir Miroir – A travers le Miroir (2007)

Prada Infusion Tubéreuse (2010)

Histoires de Parfums Tubéreuse Trilogie (2010)

L’Artisan Parfumeur Nuit de Tubéreuse (2010)

Mona di Orio – Les Nombres d’Or – Tubéreuse (2011)

Madonna Truth or Dare (2012)