ZONSVERDUISTERING
Jaar van lancering: 2016
Laatst aangepast: 02/01/17
Neus: Quentin Bisch
Concept & realisatie: Etienne de Swardt
Volgens mij een van de merkwaardigste dingen die je als mens kan overkomen – ik hoop het ooit mee te maken. Alleen heb je er meestal geen weet van, gebeurt meestal wanneer je het tijdelijke met het eeuwige verwisselt: dat je familienaam een wereldwijd begrip wordt. Het kan staan voor een techniek. Zoals silhouette, genoemd naar Étienne de Silhouette (1709–67). Voor een scherp flitsend maar niet zo prettig levenseinde met de guillotine, genoemd naar Joseph-Ignace Guillotin (1738-1814). En bijvoorbeeld voor een levensbeschouwing, zoals sadisme. Vernoemd naar Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814).
Hij was van adel: een markies. De ruïnes van het kasteel waar hij heeft gewoond bevindt zich in de gemeente Lacoste (Vaucluse Frankrijk). En hoewel het begrip sadisme vaak in de verkeerde context wordt gebruikt – de meeste mensen weten wat het betekent, maar niet waar het vandaan komt – moet de invloed van De Sade niet onderschat worden: hij heeft de geschiedenis van en de kijk op literatuur en kunst volledig veranderd.
Eerst als ondergronds schrijver, later als levende legende. In zijn werken zet hij een aantal vast geslipte ideeën totaal op zijn kop, verlegt en tart hij maatschappelijke afgesproken grenzen en conventies door vragen te stellen over verhoudingen, buitensporigheden, schoonheid v/s lelijkheid en het ‘sublieme’. Vond de gevestigde orde toen en ook nu nog niet prettig omdat hij hiermee al onze religieuze, ideologische, morele en sociale vooronderstellingen liet kantelen. En dat is dus heel wat meer dan ‘wat een sadist’.
Etat Libre Orange eert de De Sade met een geur. De tweede keer dat hem deze ‘eer’ te beurt valt (de eerste keer was in 2004 met 1704 van Histoires des Parfums). Naam: Attaquer Le Soleil. Was ook – toeval of niet – de naam van een tijdelijke tentoonstelling (in 2014) in het Musée d’Orsay (Parijs) waarin zijn ‘ontaarde’ en ‘decadente’ filosofie aan de hand van werken van Goya, Géricault, Ingres, Rops, Rodin en Picasso eigenlijk helemaal niet zo vreemd en onbekend blijkt te zijn in ons denken als verondersteld.
De naam is goed getroffen: De Sade werpt met zijn desoriënterende en disruptieve blik een dikke deken over het westerse vrijheidsdenken van de Verlichting, laat de zon verdwijnen. Wat resteert: de mens zoals hij in werkelijkheid is. Vul al je geheime, gevaarlijke en maatschappelijk niet conforme gedachten maar in die je meestal voor jezelf houdt om je familie, vrienden en familie niet de stuipen op het lijf te jagen.
Dat het leven van markies de Sade nog steeds tot de verbeelding spreekt, blijkt wel uit de hilarische aflevering The Portrait uit de Engelse comedyserie Let them eat Cake.
HOE ATTAKEER IK DE ZON EIGENLIJK?
De compositie voldoet helemaal waaraan een nichegeur van nu volgens mij moet voldoen: krachtig, present, donker met een viezig randje en niet al te veel crowd pleasing. Met cistus labdanum (tekening) als hoofdrolspeler. Ik weet niet of het toedoet, maar de neus, Quentin Bisch, deinsde altijd terug voor het gebruik van deze hars.
Gebruikte hij het al, dan verborg hij dit aardse, ‘muskindentieke’ ingrediënt onder lagen van vanille en amber. Nu doet hij het tegenovergestelde. Hiervoor gebruikte hij een door Givaudan geleverd extract dat niet alleen de hars, maar ook de bloemetjes, de bladeren en de takken die hij zowel in de opening, hart en drydown verwerkt.
Het effect: eerst een groene, bijna dennenharsfrisse explosie met kruidige accenten die geleidelijk bruiner en balsamachtiger wordt zonder mooi en elegant te willen zijn. Als ik niet van tevoren niet geweten had dat het een ‘meervoudige’ cistum labdanum betrof, dan had ik naast de hars ook komijn, vetiver, leer, wierook en musk als ingrediënten vermeld. Want die meen ik ook te ruiken. Want Attaquer Le Soleil heeft zowel iets zweterigs (komijn), donkergroen houtachtigs (vetiver), stroefs (leer), rokerigs (wierook) en viezigs (musk). Goed gedaan, maar ik kan me heel goed indenken dat mensen de geur te intens, te somber en ‘te basis’ vinden. Maar dat is dus de bedoeling.
En als Attaquer Le Soleil langer op de huid zit, valt het allemaal nogal mee, dan valt op dat groene, hout-hooiachtige noten goed in balans zijn met het ‘overrompelende’ donkere effect. Alleen: je moet ervan houden. Wat ik prijzenwaardigs vind: ELO is niet in de verleiding gekomen om dé moneymaker in de parfumerie, oudh, als donkere speler als ‘zonsverduistering’ te gebruiken. Met een beetje fantasie kun je deze kijk op cistus labdanum als alternatief oudh zien. Want het heftige effect is er niet minder om.
GEURENGOEROE 