IN DE (TONKA)BONEN
Jaar van lancering: 2013
Laatst aangepast: 12/09/13
Neus: Fabrice Pellegrin
Vandaag een les in basisingrediënten, naar aanleiding van de nieuwe Reminiscence-geur. Ruik en proef je de laatste jaren subtiel steeds vaker in lekkernijen: de zoete geur en smaak van tonkaboon: crème brûlée, bonbon, ijs en verwerkt in koek- en taartdeeg. In Europa welteverstaan.
In de Verenigde Staten niet: de Food and Drug Administration heeft de boon door culinair journalist Johannes omschreven als ‘soort vanillesurrogaat dat ooit chic werd gevonden’ al in 1954 op de zwarte lijst geplaatst. De stof die de smaak en geur bepaalt (ontdekt in 1820) in tonkaboon – coumarine – kan de bloedstolling remmen en lever- en nierschade veroorzaken. Gelukkig: inhaleren kan geen kwaad.
Het mag dus wel in parfums (en tabak) worden gebruikt. Dat gebeurt dus heel vaak met deze vaak als hypnotiserend omschreven boon die eind 18de eeuw door Europese globetrotters ontdekt in de oerwouden van Zuid-Amerika. Sterker, het is een van de basisingrediënten van de parfumerie. Tonkaboon is niet alleen een uitstekend fixatief, zeer geschikt voor een tinctuur maar heeft ook een breed parfumspectrum die verder gaat verder dan ‘vanillesurrogaat’.
Afhankelijk van oogstgebied, kwaliteit (natuurlijk of synthetisch) en ‘sterkte’ – absoluut, concrète – ruik je zoveel meer: amandel, kaneel, kruidnagel, tabak, rum, hooi. Vooral door dat laatste werd het beroemd: een van de eerste geuren waarin coumarine (synthetisch) werd verwerkt is Fougère Royale uit 1882 van Houbigant. Het effect: alsof je (droge) varens ruikt die van nature niet ruiken. De geur werd een nieuwe tak aan de parfumboom: de fougère. Het is van recente datum dat tonkaboon als ‘puur parfum’ wordt aangeboden.
De reden: het is, net als vanille, te overrompelend voor velen. Als detail prettig, als specerijbom te overweldigend. Dat het nu toch gebeurt, heeft meer met de nichetrend te maken en het feit dat veel parfumhuizen in een wedstrijd lijken verwikkeld: wie kan mooiste ‘soloparfum’ creëeren van ‘slechts’ een ingrediënt.
WAT RUIK IK EIGENLIJK?
Tonka van Reminiscence heeft alle bovengenoemde geurkarakteristieken. Eerste indruk: alsof je je neus stopt in een net geopende thuisbar: de geur van pastis, pernot, ouzo, amaretto, rum en cognac kringelen door de lucht.
Als de neus hier aan gewend is – de alcohol is verdampt – dan valt direct anijsnoot (ook hoofdingrediënt in de hier boven genoemde alcoholische dranken) op die ervoor zorgt dat de aanzet niet direct te veel, te zwoel, en daardoor een te dronken tonkaboon wordt. Deze zoetige frisheid, die wordt getemperd door bergamot, past mooi bij de hooiachtige noot eigen aan coumarine.
Vervolgens wordt het anders zoet, sensueel zoet: honing gekruid met kaneel en cistus labdanum die je bijna het zicht ontneemt aan de jasmijn in het hart… In de basis neemt het rumachtige aspect van tonkaboon – nu als absoluut volgens mij – de overhand, extra verzoet door vanille en verzacht door musk.
RUIK & VERGELIJK
Dat tonkaboon liever een klein aandeel opeist in de totaalcompositie, blijkt wel uit de bescheiden hoofdrol die hij speelt in het solorepertoire – ‘Tonka puur’ ruik je ook in de volgende nichegeuren:
Parfums Nicolaï – Tonka-Vanille (1997)
Guerlain – L’Art et la Matière – Tonka Impériale (2011)
GEURENGOEROE 