GEURENGOEROE

WE ARE FAMILY

Jaar van lancering: 2013

Laatst aangepast: 03/03/14

Neus: Phillipe Bousseton, Violane Collas

Models: Valentine Pozzi di Borgo en… ?

Concept & realisatie: Valentine Pozzo di Borgo

Eerst even wat valse onbescheidenheid: ik beschouw mezelf als autodidact historicus. Ik lees één keer per jaar een oude versie van de wereldgeschiedenis – op dit moment de twintigdelige Sesam-pocketversie van  Bosch & Keunig – én verdiep me tegelijkertijd in een bepaalde periode (en alles wat ondertussen over parfum te weten kom, sla ik op). Zit nu al een tijdje in het Italië van de vijftiende, zestiende eeuw en zeventiende eeuw, en verbaas me over en vermaak me met de machtmachinaties van invloedrijke families. Ik heb er heel wat elkaar het leven ‘zien’ zuur maken: de Visconti’s, de Borgia’s, de Este’s, de Medici’s, de Parma’s. Zelfs mindere clans passeerden de revue. Maar over het wel en wee van de Pozzo di Borgo’s – die Corsica als uitvalsbasis hadden – ben ik tijdens het doorspitten van talrijke boeken niets te weten gekomen. Dit is geen kritiek, maar louter een constatering. Opvallend: zoek je naar deze familienaam op het web, dan maak je geen duik in de geschiedenis, maar kom je als eerste terecht bij Philippe Pozzo di Borgo (anno 1954).

Is volgens Wikipedia een van de rijkste mensen van Frankrijk die zijn fortuin maakte als mede-eigenaar van het champagnehuis Pommery. Hij raakte in 1993 verlamd na een ongeluk met een parapente. Hij schreef hierover in 2001 een boek – Le Second Souffle – dat in 2011 werd verfilmd onder de titel Intouchables: een van de best bezochte films in Frankrijk.

In hoeverre is Valentine Pozzo di Borgo – bedenkster van het ‘gelijk-achter-namige’ parfumhuis – aan deze man gerelateerd? Is het haar vader, is het een oom? Ik hoop het binnenkort te weten te komen tijdens een presentatie van de geuren in Brussel. Pozzo di Borgo als geurconcept valt natuurlijk binnen een mini-trend in de niche-parfumerie: belangrijke historische personen, plaatsen, literatuur, gebeurtenissen en zelfs standbeelden die ter inspiratie dienen.

We noemen de ‘bron’: Histoires de Parfums (anno 2000) en Parfums d’Empire (anno 2003), recent gevolgd Jardin d’Ecrivains (anno 2012) en natuurlijk incidentele hommages – zoals bijvoorbeeld La Mome (2007) van Balmain dat was opgedragen aan Edith Piaf. Graag breng ik nog even het ‘bizarste’ resultaat in herinnering: Vacances (1936) waarmee de couturier Jean Patou de door de Franse vakbonden bedongen doorbetaalde vakantie ‘voor iedereen’ vierde met een exclusief parfum. Ook nog even de prettigst geprijsde: Eau de Juillet (1989) van Yves Rocher, een geur die ‘stilstond’ bij de bestorming van de Bastille in 1789.

Valentine Pozzi di Borgo gooit het over een iets andere boeg. Met haar eerste twee geuren waarvan de namen verwijzen naar geboortejaren – ik ga er vanuit dat meer zullen volgen – blijft ze dicht bij haar familie: met 8 Mars 1764 eert ze haar achter-achter-oudoom, de diplomaat Carl Andrea, met 23 Janvier 1984 huldigt ze zichzelf. Hoe bescheiden. Maar, eerlijk gezegd: wie zou dat niet willen indien de mogelijkheden zich zouden voordoen en je een voorliefde hebt voor geuren? Want ter ‘verdediging’ van Valentine Pozzo di Borgo: parfum stroomt door haar bloed.

Tenminste afgaande op haar verhaal. Haar over-overgrootvader van moederskant was Xavier Givaudan (1867-1966) richtte in 1895 samen met zijn broer Léon (jaartallen onbekend) – nu – ‘s werelds grootste producent van geur- en smaakstoffen op. En haar grootvader Léon (jaartallen onbekend en van welke ‘kant’ idem) was onder meer verantwoordelijk (niet als neus, maar als producent) voor Nina Ricci’s Farouche (1973) en Fleur de Fleurs (1982), en Mon Parfum (1984) van Paloma Picasso.

Tijdens haar studie (management & finance) raakte ze in China betrokken bij een project die gelinkd was met geuren. Hierdoor besloot ze, terug in Frankrijk, van parfum ‘haar ding’ te maken. In 2008 richtte ze Quintessence op, een bedrijf gespecialiseerd ‘olfactory marketing’ en geurkaarzen. In 2011: Pozzo di Borgo.

WAT RUIK IK EIGENLIJK?

Wat Carlo Andrea Pozzo di Borgo betreft (op schilderij door Karl Bruloff): die had best wel een druk en interessant leven. Hij was bevriend op Corsica met de Bonaparte-familie (Napoleon zou later een grote vijand worden) en bekleedde diverse diplomatiek posten. Zo was hij onder meer na de val van Napoleon in 1812 ambassadeur voor Rusland in Parijs.

Het beeld dat van hem oprijst: een vertegenwoordiger en vurig pleitbezorger van het ancien régime. En dat werd hem zeer in dank afgenomen: hij werd ‘versierd’ met diverse Pruisische, Spaanse, Russische en Oostenrijkse ordes, medailles en andere gewichtig aandoende onderscheidingen. Wat voor een geur past daar bij?

Heel eerlijk gezegd: ik verwacht – om in de buurt van de directe concurrenten te blijven – van 8 Mars 1764 iets dat qua stemming en geur lijkt op Eau de Gloire (2003) van Parfum d’Empire en 1828 (2001) van Histoires de Parfums. Dus een klassiek-elegant aandoende geur die zweeft tussen een groene chypre en een strakke cologne met een sterke houtbasis. Duidelijk en gedecideerd. Aanwezig maar decent. Een tikkeltje decadent, dat wordt vertaald met een licht sensuele ondertoon.

Het fijne: je krijgt het zo ongeveer. Niet zo vreemd: 8 Mars 1764 – samengesteld door Phillipe Bousseton – is naast de familiehulde ook een eerbetoon aan de grote klassieke mannengeuren. Zo omschrijft hij de geur: ‘Dit krachtige, zuivere parfum herinnert aan het parcours van Carl Andrea Pozzo di Borgo, van het Corsicaanse maquis naar het hof van Tsaar Alexander I. Frisse, kruidige citrusgeuren worden gemengd met de volle warmte van Russisch leer. Het is een hedendaagse interpretatie van het verleden, door rijke, oude ingrediënten op een moderne manier te structureren’.

Je herkent de chique toets in de opening: in plaats van scherpe-frisse citrus een frisse, warmzoete en lichtbloemige noot opgeroepen met zoete mandarijn, bergamot en de zacht zalvende, beetje etherische noot van elemihars. Al snel krijgt 8 Mars 1764 karakter door krachtig koriander (van de zaden, niet van het groen) die elegant wordt gewiegd in cognac en cistus labdanum (met zijn natuuridentieke musknoot).

Wat mij betreft had de afronding wat ruiger gemogen om het tijdsbeeld waarin Carl Andra Pozzo di Borgo leefde meer tot leven te wekken: dit soort mannen droegen hoge en glimmende leren laarzen. Dus iets meer leer (styrax) dat trouwens, in dit geval, het houtachtige temperament van de vetiver niet maskeert. Mooi ook is dat de benzoïne voor mijn gevoel contact zoekt met elemi. Chic en elegant.

Om 23 Janvier 1984 te begrijpen, moet je in feite Valentine Pozzo di Borgo persoonlijk ontmoeten. Maar voor het zover is laat ik me leiden door de toelichting van Violane Collas: ‘Zowel in de kunst- als in de parfumgeschiedenis hou ik van een uit contrasten geboren harmonie. Ik speel met tegenstellingen die dynamische effecten scheppen. De balsem- en leeraccenten van musk botsen met het groene, hesperidekarakter van vijg (foto)  en het poederige van iris. Ze worden verenigd door een heel zuivere essence kardemon, die de vijg tot leven brengt en ze de elegantie en vrouwelijkheid van Valentine geeft. Dit is een moderne interpretatie van een elegant, discreet parfum’.

Wat het laatste betreft: ik geef haar gelijk. Interessant om te ruiken is dat de vijg nu eens niet alleen als groenmaker wordt gebruikt, maar ter versterking van een vrouwelijke noot. De kardemon springt er trouwens direct uit, temperen de elegante hesperidenmix van bergamot, citroen en petitgrain. Die wordt hierdoor groen en gelaagd, en sluit naadloos aan op de groene, sappige en sensuele akkoorden van de vijg.

En dan gebeurt er iets interessants: de vijg wordt steeds minder groen, maar des te meer vrouwelijker door het vermengen met de poederige en talkachtige noten van iris. Trouwens de koriander ontgaat me in deze geur, maar niet de zachte afronding van vetiver, benzoïne en musk. Geven samen een licht-sensuele noot zonder dat de vijg op achtergrond verdwijnt. Die blijft discreet en verfijnd aanwezig.

RUIK & VERGELIJK

Ik was het even kwijt, kon niet een, twee, drie op de naam komen. Maar nu weet ik, Pozzo di Borgo doet me op een bepaalde manier denken aan Marina de Bourbon. Die gebruikte de illustere naam van haar man en schoonfamilie voor de lancering van haar eigen parfumhuis. Ik dacht dat ik meer geuren van haar had besproken, maar die zijn van de transformatie van mijn blog van Sanoma naar WordPress waarschijnlijk in lucht opgegaan.

Marina de Bourbon Lys Princesse (2005)