POTVERDORIE POTPOURRI
TOPGEURBELEVING HAAKS OP HET POTPOURRI-CLICHÉ
Jaar van lancering: 1826
Laatst aangepast: 13/06/15
Neus: anoniem
Om Potpourri dan direct maar in een historisch perspectief te plaatsen: werd gemaakt twee jaar vóór Pierre-François-Pascal Guerlain aan de rue de Rivoli in Parijs de deuren van zijn eerste boetiek opende. Een vriend/collega en serieus parfumliefhebber – onze gezamelijke geurvriend is Peau d’Espagne (1901) van… toeval of niet? – vroeg me onlangs: “Ken je Potpourri van Santa Maria Novelle eigenlijk?”
Van naam natuurlijk, niet van geur. Wat me tegenhield die te ruiken, was het gebruik van potpourri in het algemeen. Associeer ik teveel met vrouwelijk getrut en gefrutsel in bad- en slaapkamer. Alles wordt gedaan om een roze wolk-satijnstemming te creëren. Kan zover gaan – denk aan beddensprei, overgordijnen en (tafel)lakens met zelfde romantische bloemenprint – dat het interieur eronder bezwijkt en de echtgenoot spontaan op de vlucht slaat. Zou ik tenminste doen.
Lees nu de gebruiksaanwijzing volgens Lianne Tio, die Santa Maria di Novella verkoopt, in Rotterdam: ‘Als je eenmaal de heerlijke geur van Potpourri hebt geroken, kun je niet meer zonder! Haal een kleine hoeveelheid potpourri uit het zakje en spreidt het uit in een coupe of schaaltje. Roer af en toe met uw vinger door Potpourri om de geur vrij te maken’. Waaruit Potpourri is samengesteld, wordt alleen niet duidelijk.
Dat het proces uiterst zorgvuldig verloopt dat wel. Lijkt me logsich – hoort bij de boodschap van handmatig vakmanschap. Tio: ‘Wordt ambachtelijk gemaakt volgens traditionele methoden en is samengesteld uit een geheime combinatie van kruiden en bloemen die zonder pesticiden in de Florentijnse heuvels exclusief voor Santa Maria Novella worden gekweekt’.
Ambachtelijk, traditioneel, geheim, exclusief… ik denk altijd: het – vanzelfsprekend – niet benoemen van bepaalde kwaliteiten is een teken van raffinement. Hoe meer je dingen bij naam noemt, des ongeloofwaardiger het wordt in mijn ‘beleving’. Dat neemt niet weg dat ik iets heel bijzonders ruik. En gelukkig niet alleen als strooifrutsel te koop, ook vloeibaar.
WAT RUIK IK EIGENLIJK?
Eerst ‘een vermoeden’ van een friszurige azijn-noot die heel snel overgaat in een enorm droge stemming. Het lijkt wel of de gedroogde kruiden door zand zijn gerold. Zand dat een strandkampvuur de avond daarvoor heeft geblust – met een zweem van wierook smeult het nog steeds een beetje na.
Ik schrijf bewust strand, want Potpourri heeft in het begin tegelijkertijd een notie van oceaan – zonder een te geprononceerde calone-noot; rozemarijn? Is meer een zuchtje dat af en toe voorbijkomt. De hele compositie heeft trouwens iets ‘af en toe-achtigs’, want de groenig-gedroogde kruiden, specerijen (nootmuskaat, peper, kruidnagel) – in combinatie met bloem- en houtachtige noten (meer hout dan bloem) verschijnen om vervolgens te verdwijnen, weer terug te keren, weer… enz. enz.
Laat ik de kamfer- en medicijnnoot (scherpe eucalyptus met jeneverbes?) niet vergeten. Wat droog-groen betreft: het aroma van oregano. Zelden die zo sterk solo geroken in een geur. Denk hierbij aan – weer zo’n vreemde associatie – pizza margarita net uit de oven.
De geur heeft niets ouderwets en ik neem aan dat geur in de loop der jaren is aangepast – de droog-kruidige, hooiachtige noot heeft eveneens een coumarine-associatie. Jezus! Mamma mia! Pope of Perfumes! Wat gebeurt er toch veel.
Potpourri heeft niets klassiek door het duidelijk ontbreken van een piramide-opbouw. De geur is eerder tijdloos en eigenlijk geen ‘huidparfum’. Wat dat betreft komt die dicht in de buurt van Oriza L. Legrands Relique d’Amour (1901). Alleen de naam… eigenlijk zonde. Kan anderen, net zoals ik, er van weerhouden om te proberen.
Ondertussen… kwam daar net een strak-zoet wolkje voorbij die doet denken aan lavendel? De enige bloem in de compositie zo lijkt het wel. Ondergedompeld in een cocktail van steranijs, zoethout en strobloem? Het is duidelijk: hoe langer je neus er insteekt, hoe complexer Potpourri blijkt. Niet alleen neem je ‘op het einde’ nog een sterke houtnoot waar die door zeep lijkt ingesmeerd.
Als ‘extra’ tevens de geur van rokerig oud – die lijkt op de zeepuitvoering van Tom Fords Oud Wood (2007). En dan lijkt deze perfect parfumperformance weer opnieuw te beginnen… oregano, rook, droog, droog groen, hout, zoet, zoet-droog, bloem, hout, oud… Een gedenkwaardige ontmoeting.
GEURENGOEROE 