DE OVERMAAT VOORBIJ
OFWEL, OMWEGEN VAN DE VERLEIDING
VERSUS SNEL UITERLIJK VERTOON
Jaar van lancering: 2012
Laatst aangepast: 17/08/12
Neus: Jacques Polge
Vraag me wel eens af: wie van de gemiddelde klant is werkelijk geïnteresseerd in ‘the making of’ een parfum? Ik bedoel dan niet de very voorspelbare en very boring blik-achter-de-schermen-video’s, maar het echte verhaal. En mocht hij het al zijn, zou hij met deze extra kennis de geur anders ervaren, of gewoon lekker blijven vinden – of niet? Chanel haalt veel uit de kast ter introductie van Coco Noir. Niets wordt over het hoofd gezien om de geur kracht bij te zetten. Dus ook dit keer wordt een bepaalde periode (met de daaraan verbonden smaak, levensvisie en -geluk) uit het leven van Coco Chanel (1883-1970) uitgelicht. En wel haar eerste kennismaking met Venetië. Was in 1920, nog voor ze echt ‘le dernier cri’ in de haute couturewereld werd (N°5 verscheen een jaar later).
Gabriëlle had al een duidelijk eigen stijl, maar ze wist die door de cultuur en symbolen van de lagunestad nog ‘eigener’ te maken. Met andere woorden: de dogestad als venster op het Nabije en Verre Oosten is een ontmoeting met overdaad. Byzantijnse mozaïeken, de San Marco basiliek en de barokke wereld van Venetiaanse paleizen – grote grillige spiegels, consoles met bladgoud, kroonluchters van Murano. Ze zuigt het op en breekt hierdoor met haar uitgezuiverde en minimalistische strakheid van zwart en wit. Langzaam maar zeker verschijnt het barokke, weelderige en excentrieke Venetië in haar mode: de Maltezer en Griekse kruisen, de mozaïekstenen, alle Byzantijnse ‘tierelantijnen’ van de stad vergulden weldra haar ‘petite robe noire’ in de vorm van haar beroemd geworden costume jewelry (zie foto).
Ook ontmoet ze kunstenaars: Serge Diaghilev (kunstcriticus, mecenas en oprichter van Les Ballets Russes), Serge Lifar (choreograaf en danser) Christian Bérard (tekenaar), collega Lucien Lelong en Boris Kochno (librettoschrijver) met wie ze zal samenwerken en vriendschapsbanden smeedt. Van doorslaggevende betekenis is eveneens haar ‘ontmoeting’ met het symbool van Venetië – de leeuw. Het is ook haar sterrenbeeld en gebruikt het vanaf dat moment als talisman en als een van haar symbolen. Zelfs tot na haar dood: haar grafsteen te Lausanne is er sober mee gesierd. Maar wat volgens het persbericht van Coco Noir haar grootste openbaring was: ‘De Venetiaanse nacht bevestigt wat Chanel al wist: maan en sterren kunnen alleen maar mooi zijn omdat de hemel en het water ze opslorpen en omvormen’.
Dit vertaalt ze naar haar visie op de vrouw en mode: ‘Een vrouw kan alleen verleiden als ze raadselachtig is én volop straalt’. Dus verfijnt ze ‘de bijzondere verhouding tussen zwart en glans, tussen uitbundig en ingetogen. Van deze reis onthoudt ze het raffinement van de Byzantijnse kunst, de zin voor grandeur en de zekerheid dat een mens van alles afstand kan doen, behalve van zichzelf’. Dit alles vloeit nu samen in Coco Noir. De presentatie is zwart, licht ‘geadoreerd’, de inhoud ‘Venetiaans’.
En het is tevens een nieuw manifest van haar filosofie: ‘Intensiteit tegenover fletse norm, omwegen van de verleiding versus snel uiterlijk vertoon, echte luxe versus vulgariteit’. Hier komt Jacques Polge in beeld. Voor hem zit de spirit van Coco Noir gebald in de basis van hout en musk: ‘Zoals het zwart fluweel van een beroemd Venetiaans ambachtsman dat, laag na laag, het duister doet schitteren, zo rijgt de basis van Coco Noir een rijkelijk snoer van sandelhout, vetiver, wierook, patchoeli, vanille, tonkaboon en musk… een uitbarsting die zich ordent en verheldert, de overmaat voorbij, in een perfecte, omhullende en kostbare vorm’.
Opvallend: hoewel ik heb via het geurengeruchtencircuit heb gehoord dat Coco Noir het gepaste antwoord op is Guerlains La Petite Robe Noire (sinds augustus 2012 bereikbaar voor een breder publiek), wordt daar door Chanel helemaal niet aan gerefereerd. Wat trouwens wel een interessante discussie ‘op niveau’ zou zijn: hoe vertaal je zwart (al zo vaak gedaan) of een zwart jurkje (minder) in een geur? Wat is de verbindende factor?
WAT RUIK IK EIGENLIJK?
Jacques Polge: ‘Ik geloof dat een geur, hoe apart hij ook is, alleen kan bestaan omdat anderen hem vooraf gingen’. Daarom dacht hij bij Coco Noir logischerwijs aan Coco (1984) en Coco Mademoiselle (2001). Het is een esthetisch (drie)luik van de Chanelparfumwereld die hij verder wilde verkennen. Het is voor hem ‘het Oosten dat begint en eindigt in Venetië, waar ik naartoe wou en zich aan mij opdrong in zijn nachtelijke gedaante’. Is Coco sensueel, pittig gekruid, Coco Mademoiselle fris-bloemig, Coco Noir balanceert tussen beide. Hoewel minder zwaar dan gehoopt en verwacht, is de geur in ieder geval voor mij een fusie van een Les Exclusifs-geur verlevendigt met een minder dwingend, dus meer eigentijdse toets.
Polge (foto) zei tijdens de introductie van Les Exclusifs (in 2007) dat Chanel het zich niet meer kan veroorloven bepaalde parfumtrends over het hoofd te zien. Dat ruik je direct in de opening, alhoewel de geur zich als één golf aandient, door de enorme uitbarsting van roze bes. Prikkelend, kruidig en toch fris en mooi opgaand met grapefruit en bergamot. Hierachter verbergt zich een klassieke noot van jasmijn en roos die wordt begeleid door een bloem die nu meer en meer weer ‘en vogue’ wordt: de narcis. Die zorgt ervoor dat roos en jasmijn voorzien worden van een sensuele bloemennoot die een mooi alternatief is voor tuberoos. Dit alles gaat mooi ‘kopje onder’ in de krachtige, sensuele basis.
Tonkaboon (Brazilië, Venezuela), patchoeli (uit Indonesië), sandelhout (Nieuw Caledonië), vanille (Bourbon) en een rokerig-pluizerige melange van witte musk en wierook. Maar dit alles behoudt een licht-frisse toets door geranium rosat (roosnuance met munttoets) en munt volgens mij.
RUIK & VERGELIJK
Coco, Coco Mademoiselle en Coco Noir vormen samen een parfumtripliek. Coco haalt haar kruiden en specerijen ‘persoonlijk’ op in het Nabije Oosten, Coco Mademoiselle blijft voor haar ingrediënten in Frankrijk en Coco Noir maakt haar keuze in de havens van Venetië.
Nog meer Venetië in een flacon:
Laura Biagiotti Venezia (1992, 2011)
Yves Rocher Venice (1986)
Nobile 1942 Anonimo Veneziano (20??)
Made in Italy 22 Settembre 2007, ore 8 Vaporetto per il Lido, Venezia (2007)
Romea D’Ameor The Princesses of Venice (2008)
