GEURENGOEROE

MONA DI ORIO HEEFT EEN NIEUW PARFUM SAMENGESTELD: AMYITIS. GOED NIEUWS VOOR MENSEN DIE BANG ZIJN VOOR ZWARE CREATIES – HET IS HAAR MEEST TOEGANKELIJKE EN LICHTE GEUR TOT NU TOE. STAP IN EEN BEDAUWDE TUIN.

Of ik wou komen ruiken. Zo’n uitnodiging leg je als ‘serieus parfumjournalist’ niet naast je neer als je de eigenzinnige kracht van haar vier vorige creaties kent. Nu, het moeilijke aan het beschrijven van geuren is dat veel parfumhuizen – sprakeloos van eigen kunnen – zich vaak verliezen in grenzenloze zelfverheerlijking met als resultaat dat het gebruikelijke vocabulaire is uitgehold en verworden tot cliché. ‘Buitengewoon’, ‘geraffineerd’, ‘subtiel’, ‘goddelijk’… het zijn kwalificaties die je bijna niet meer durft te gebruiken en tóch zijn ze toepasbaar op de parfums van Mona di Orio. Ze zou de artistieke zus van Sarah Jessica Parker, de liefdesperikelencolumniste uit Sex and the City kunnen zijn. Maar ze oogt met haar sierlijke bewegingen en manieren zoals alleen een Française met smaak kan ogen: Mona di Orio.

Niet zo vreemd, als je weet dat haar inspiratiebron om neus te worden de schrijfster Colette (1873-1954) is geweest. Die kon volgens Di Orio zo beeldend over parfums schrijven dat je ze als het ware kon ruiken. Wat aan de vervolmaking van haar metier meehielp: ze liep stage en werd vervolgens naaste medewerker van de man die als de grootste neus van de afgelopen eeuw wordt beschouwd: Edmond Roudnitska, verantwoordelijk voor klassiekers van Elizabeth Arden (It’s You, On Dit), Dior (Eau Sauvage, Diorella), Rochas (Femme, Moustache) en Hermès (Eau d’Hermès).

Deze gedegen achtergrond ruik je in haar geuren. Maar je ruikt eveneens dat Mona, om haar neus te scherpen, na haar opleiding niet koos te gaan werken – zoals de meeste van haar collega’s – voor geurproducenten zoals IFF, Dragaco en Quest waar de meeste luxemerken tegenwoordig hun geuren van betrekken. Daarvoor zijn Lux (een ode op haar leermeester), Carnation (een ode op Colette), Nuit Noire (een ode op haar adviseur in haar ontwikkeling als neus, Serge Lutens) en Orio (Portugees voor goud) te eigenzinnig. Dat wil zeggen: ze overrompelen door hun anders zijn en ruiken tegelijkertijd ‘vertrouwd’. En tegelijkertijd hebben haar creaties iets ruws en ongepolijst. Je kunt ze eigenlijk het beste vergelijken met de zangkwaliteiten van Maria Callas: niet altijd zuiver in de hoogste regionen, maar wel geladen met een overdosis aan emoties en warmte. Verbazingwekkend hoe iemand met klassieke parfumingrediënten (oranjebloesem, jasmijn, cederhout, vetiver, musk, wierook) zulke nieuwe sensaties weet op te roepen.

Zoiets gebeurt tegenwoordig zelden in de wereld van parfums. Die wordt nu vooral gekenmerkt door de niet aflatende stroom aan inwisselbare, door marketingafdelingen uitgedokterde concepten die voornamelijk spelen met de buitenkant – flacon, presentatie, verhaal – waardoor de geur zelf bijzaak lijkt geworden. Niet dat ze niet lekker ruiken, alleen verrassen en verbazen ze niet voldoende om voor jaren te kunnen beklijven.

Dat doet Amyitis wel, die je kunt beschouwen als Mona’s ‘lichte’ en meest toegankelijke geur tot nu toe. Leuke inspiratiebron: vorig jaar zomer lag Mona di Orio te dobberen in een bootje in de Amsterdamse grachten. Het was stralend weer. Ze keek naar de lucht, snoof de omgeving eens goed in zich op en voelde zich ontspannen en gelukkig. Dit gevoel van dolce far niente wou ze graag in haar nieuwe geur vangen. Mona: “Amsterdam heeft voor mij als neus een eigen resonantie. Het lichte, vredige en vrije gevoel dat ik hier ruik, ruik ik nergens anders.”

Denk niet dat dit louter gelikte pr-talk is. Mona kan het weten, ze is namelijk vaak in Amsterdam. Haar ‘huis’ bevindt zich aan de Brouwersgracht. Ze richtte het vier jaar geleden op met Jeroen oude Sogtoen. Ze ontmoetten elkaar voor de ontwikkeling van een hotelbadlijn. De artistieke vlam sloeg over, begonnen te praten en besloten tot oprichting van het maison du parfum Mona di Orio. Een boud plan; ze zijn niet de enigen die zich richten op het prestigesegment. Sterker, de niche-sector lijdt op dit moment aan een overvoering van de markt. Niet alleen openen nieuwe huizen hun deuren, ook vertrouwde namen als Armani, Chanel, Dior, Givenchy, Guerlain en Lancôme concentreren zich na decennia van masstige-geuren (een samentrekking van massa en prestige) met exclusieve lijnen niet te koop bij de ketenparfumerie weer op de zeer gevoelige neus.

Toch heeft Mona di Orio een aantal strepen voor. Komt niet alleen omdat ze zo getalenteerd is, maar ook de manier waarop ze naar haar metier kijkt. Onafhankelijk – ze creëert zonder rekening te houden met doelgroepen, smaakpanels en trends. Voor haar staat parfums maken gelijk met dichtkunst: “Een goed parfum verbaast voor dat hij het hart in al zijn diepste raakt. Langzamerhand geeft het zijn ziel prijs en onthult het zijn ware bedoeling. Met mijn parfums schep je verhalen en herinneringen. Voor vrouwen, voor mannen. Ik maak de weg vrij voor de essentie van de emoties die onze dromen en verbeelding vullen.”

Dit mag wat geëxalteerd klinken, als je aan haar parfums ruikt, dan begrijp je het wellicht. Ze hebben allemaal dat ‘je ne sais quoi’-gevoel. Geldt ook voor Amyitis. Hoewel gezegend met een ‘Amsterdamse opening’, voor Mona een mengeling van karwij, steentijm en bladgroen, neemt de geur daarna een hoge vlucht en beland je in de hangende tuinen van Babylon. Mona: “Ik vind dat een prachtig beeld en ook een mooi verhaal. Ze werden gebouwd door Nebukadnezar omdat zijn vrouw, koningin Amyitis, de groene streek van haar thuisland zo miste. Dit heb ik vertaald in een geur die ruikt als een met dauw bedekte tuin.”

Grote kans dat deze geur haar landgenoten, volgens Mona di Orio behoorlijk conservatief in smaak, eindelijk zal overtuigen. Want Amyitis heeft een luchtige toets en is daardoor verwant aan de creaties van Roudnitska. Mona: “Hij was mijn leermeester, dus verwachten de Fransen dat ik exact dezelfde soort geuren maak. Natuurlijk ben ik door hem beïnvloed, maar hij was Edmond Roudnitska, maar ik ben Mona di Orio.”